özde TÜZER
Acun Ilıcalı, TV8 kanalı ve Exxen dijital platform yetkilileri hakkında “yasa dışı bahse teşvik ve reklam” suçuna yönelik başlatılan soruşturma tartışmaları beraberinde getirdi. RTÜK inceleme başlatıldığını duyururken, daha önce TRT1’de de benzer reklamların yayınlandığı hatırlatıldı. RTÜK’ün DEM Partili Üyesi Necdet İpekyüz uluslararası düzeyde bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu, mevzuatların gelişen teknolojiye uyum konusunda yetersiz kaldığını söyledi. TV8 ile ilgili incelemenin 28 Kasım Çarşamba günü üst kurula gelmesi bekleniyor.
Türkiye, UEFA Uluslar B Ligi 4. Grup 6.hafta maçında deplasmanda Karadağ ile karşılaştı, maçı TV8 canlı yayımladı. Maç sırasında reklam panolarında yasa dışı bahis sitelerinin reklamı yapıldı. Olay tartışma konusu oldu.
SAVCILIK SORUŞTURMA, RTÜK İNCELEME BAŞLATTI
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı; Acun Ilıcalı, TV8 kanalı ve Exxen dijital platform yetkilileri hakkında, “yasa dışı bahse teşvik ve reklam” suçuna yönelik soruşturma başlattı. Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) da, Karadağ-Türkiye maçında yayıncı kuruluş TV8’in saha içi reklam panolarında “yasa dışı bahis sitelerinin tanıtımını yaptığı” iddialarıyla ilgili inceleme başlattığını açıkladı. RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin, konuya ilişkin sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada hazırlanan uzman raporunun Üst Kurul toplantısında gündeme alınacağını duyurdu.
TV8 kanalı ve Exxen dijital platformunun sahibi olan Acun Ilıcalı, tepkiler üzerine açıklama yaptı. Acun Ilıcalı, yurt dışında oynanan maçların reklam panolarının satışlarının ev sahibi ülkeye ait olduğunu belirtti. Ilıcalı açıklamasında “Israrla anlamayanlar, anlamak istemeyenler ya da algı yaratmak isteyenler için bir kez daha söyleyelim. Yurt dışında oynanan maçların reklam panolarının satışı, ev sahibi ülkenin federasyonuna aittir” dedi ve ekledi: “Nasıl Türkiye’de oynanan milli maçların reklam panolarının satışı Türkiye Futbol Federasyonu’na aitse, Karadağ-Türkiye maçının saha içi reklam panolarının satışını da Karadağ Futbol Federasyonu yapmıştır. TV8’in bu olayın herhangi bir tarafıyla ilgisi ya da alakası yoktur.”
TRT BAHİS REKLAMI YAYINLANMIŞTI
6112 sayılı Radyo Televizyon Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanunun 6. maddesinin 4. fıkrası uyarınca; “Medya hizmet sağlayıcılar, ticari iletişim ile üçüncü şahıslar tarafından üretilenler de dahil olmak üzere, yayınlanan tüm yayın hizmetlerinin içeriğinden ve sunumundan sorumludur” deniyor. Ancak bu sorumluluk; Mayıs 1964 tarihinde kurulan, Türkiye'nin kamu yayıncılığı yapmakla görevli ilk ve tek kuruluşu olan ve devlet adına radyo ve televizyon yayınları gerçekleştirmek için özerk bir tüzel kişiliği bulunan TRT tarafından gösterilmiyor. Zira Acun Ilıcalı’nın da hatırlattığı gibi; TRT 16 Kasım 2021’de yayımladığı Karadağ-Türkiye maçında panolarda yine bir bahis şirketinin reklamının yapıldığı görülüyordu.
"YASALAR GELİŞEN TEKNOLOJİ İLE UYUMSUZ"
Reklamcılık teknolojisinin gelişmesiyle beraber maçların yayınlandığı ülkeye göre farklı reklamlar verilebiliyor. Reklamların sadece maçın oynandığı ülkenin dilinde ve farklı dillerde reklamların gösterildiği farklı açılardan yapılan çekimlerle belli oluyor.
Gazetemize konuşan RTÜK’ün DEM Partili üyesi Necdet İpekyüz de bu duruma dikkat çekerek dünyadaki bu iletişim çağında reklamlara her an her şekilde ulaşılabildiğini, uluslararası etkinliklerdeki yayınlar için özel bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu belirterek “Hem uluslararası hukuk hem iç hukuk hem de medya otoriterleri açısından düzenlemeye ihtiyaç var. Ülkelerin kendi iç mevzuatlarına göre yasaları var ama bunun gelişen teknolojiye uyum konusunda git gide daha yetersiz kalıyor” dedi.
RTÜK’ün bu tür konular için uluslararası çerçevede ve kendi iç yönetmeliklerinde maddeler olduğunu belirten İpekyüz; Paris Olimpiyatları açılışında TRT1’in yayını kesmesini ve Türkiye voleybol maçı sonrası ekrana gelen bir seyircinin görüntüleri nedeniyle TRT’nin özür dilemesini de hatırlattı.
İpekyüz şöyle devam etti: “Dijital dünyanın sürekli geliştiği bu süreçte Türkiye’de kafa hep ceza vermek üzerine işliyor. Ancak tüm dünyada yayıncıların kendi çözümlerini bulunması lazım. Evrensel düzeyde bir çalışma yapılması lazım. Bahis konusundan bahsediyoruz ama özellikle çocuklarla, kadınlarla, mültecilerle ilgili ayrımcılık, nefret dili ve haklar konusunda ortak bir dile ihtiyacı var. Bu konuda da çeşitli çalışmalar yapılmalı.”
TRT "BİZİMLE İLGİSİ YOK" DEMİŞTİ
Haziran ayında ABD-Türkiye Kadın Voleybol maçında ekrana gelen Türk kadın taraftarın sevincine dair TRT Spor'un yaptığı açıklama tepki çekmişti. TRT şöyle demişti: “Bu rahatsız edici durum, farklı mecralarda ve yanlış bir algı eşliğinde Kurumumuz ile ilişkilendirilmiştir. Kamuoyunun bilmesini isteriz ki, maçın çekimini ve rejisini ev sahibi ABD'li yayın kuruluşu gerçekleştirmiştir. TRT spor ve maçı yayınlayan tüm yayın mecraları ABD'li yayın kuruluşunun anlık ilettiği görüntüleri müdahale imkanı olmaksızın ekrana yansıtmıştır. Dolayısıyla yayın politikamıza tamamıyla ters olan bu görüntü, ABD yayın kuruluşu kaynaklıdır ve bu durumdan duyulan rahatsızlık da karşı tarafa iletilmiştir.”
TV8’de 15 Ekim 2024’te Türkiye-İzlanda maçında da saha kenarındaki tabelalarda yasadışı bahis sitesinin reklamının verilmesi gündem olmuştu. Acun Ilıcalı, LED ekranların İzlanda Federasyonu’na ait olduğunu açıklamış ve “Reklam panolarıyla ilgili somut bir cevap vereyim; LED ekranlar İzlanda Federasyonu’na ait, bizimle uzaktan yakından ilgisi yok. Bunu kasten manipüle edenlere; biz herhangi bir anlaşma yapmadık, paranın yarısını da almadık” demişti.
Paris 2024 Olimpiyatları'nda LGBTİ'lerin ve drag queen'lerin katıldığı açılış koreografisinin mesajı, adı sık sık sansürle anılan TRT'nin spor kanalında canlı yayınlanmıştı. Açılış törenini yayınlayan TRT Spor, gösterilerin sürdüğü sırada bir anda yayını kesmişti.
SSport’un yayınladığı Lugano-Beşiktaş ve ATV’nin yayınladığı St.Gallen-Trabzonspor maçları sırasında, saha kenarı billboardlarına reklam yasağı olan 10'dan fazla Türkçe bahis sitesinin reklamı yerleştirildi
