Veteriner Hasan Bilgili 2020 yılında kendisine ait hayvan hastanesinde bir kadının içkisine uyuşturucu ilaç atarak cinsel saldırıda bulunmasına ilişkin hapis cezası geçen günlerde onaylandı. Bu olay bu ilaçların kullanımına ilişkin soru işaretlerini de beraberinde getirdi. Bu ilaçların kaçak yollarla Türkiye’ye girdiği ve el altından satıldığı iddia ediliyor. Geçen yıl polis tarafından gerçekleştirilen bir operasyon da durumun vahametini açıkça ortaya koyuyor.
Yalova’da polis tarafından düzenlenen uyuşturucu operasyonunda 971 miligram cinsel saldırı suçlarında sıklıkla rastlanan madde ele geçirildi. 2019 yılında yayımlanan ‘Uyuşturucu Madde Etkisi Altındaki Mağdurların Uğradığı Cinsel Saldırılar: Olgu Serisi’ isimli akademik çalışmada da pek çok kadının bu duruma maruz kaldığı anlatıldı.
DÜNYADAKİ TARİHİ UZUN
Türkiye’de Nuri Alço filmleriyle bir ‘güldürü’ ögesi gibi hayatımıza giren, birini etkisiz hale getirmek için içkisine ‘ilaç atma’ meselesinin dünyadaki tarihi daha uzun. 1940’lı yıllarda Chicago’da bir salon işleten Mickey Finn müşterilerinin içeceklerine ilaç ekleyip, onları soyup sonra da sokağa bırakıyordu.
Günümüzde cinsel saldırı suçlarında birtakım ilaçların kullanıldığı biliniyor. Bu ilaçların bazıları kırmızı reçeteli olarak eczanelerde satılıyor. Bazıları ise illegal bir biçimde bazı spor salonları, bar, disko ve kulüp gibi eğlence mekânları yanında internet üzerinden de kolayca temin edilebiliyor. Saldırganlar, hızlı etki etmesi ve kalıcı hafıza kaybına yol açması için bu ilaçları seçiyor.
İlaçla kolaylaştırılmış cinsel saldırı suçlarında mağdur bireyin özgürce rıza gösterebileceği veya saldırgana karşı koyabileceği bir durumda olması engelleniyor.
2009 yılında Kanada’da yapılan bir araştırmada cinsel saldırı suçlarının %20.9’unda ilaç tespit edilmişti. ABD’de ise ‘İçeceğine dikkat et’ kampanyaları düzenlenerek kamuoyu oluşturulmuştu.
TÜRKİYE’DE DE ARTIYOR
Türkiye’de ise ajanslara son yansıyan örnek 24 Haziran’daydı. Konya'da içkisine ilaç atılarak bayıltılan bir kadın, evde bulunan erkeklerin cinsel saldırısına maruz bırakıldı. Benzer olaylar son yıllarda farklı şehirlerde de yaşandı. 2020’de ise Kocaeli’nin Kartepe ilçesinde 64 yaşındaki kadının kahvesine ilaç koyarak cinsel saldırıya maruz bırakan ve ölümüne sebep olan 2 sanık, yeniden yargılandıkları davada toplam 50 yıl 10 ay hapis cezasına çarptırıldı.
Yurtdışında ise İngiltere’de ve Fransa ve Güney Kore’de yaşanan üç olay oldukça dikkat çekici. Fransa’da bir kadına yıllarca evli olduğu erkek tarafından ilaç verildi. Fail erkek internetten bulduğu erkekleri eve çağırdı, kadın cinsel saldırıya maruz bırakıldı. Mağdur kadın, “Bazı geceler cinsel saldırıya maruz bırakıldığımı fark edip uyanırdım ama sabah rüya olduğuna inanırdım” dedi. İngiltere’de ise İçişleri Bakanı Cleverly, bir etkinlikte 'eşinin içkisine her gece bir miktar ilaç eklediğini söyledi. Tepkilerin ardından kendini “Şaka yaptım” diyerek savundu. Güney Kore’de 2019 yılında K-pop akımının idollerinin (!) kadınların içkisine ilaç atarak cinsel saldırıya maruz bıraktığı ortaya çıktı. Bu olay ‘Burning Sun’ ismiyle kayıtlara geçti. Mağdur kadınlardan biri, "Bilincimi kaybetmişim. Bana içki içiren erkeklerden birinin yanında uyandım" dedi.
DELİLLER KARARTILABİLİYOR
İlaçla kolaylaştırılan cinsel saldırı suçlarında ilaç hafıza kaybı suçluluk duygusu ve depresyon gibi duygu durumlarına sebep olduğundan dolayı mağdur kadının kolluk kuvvetlerine başvurması gecikebiliyor. Maddenin sebep olduğu algıda ve bellekteki sorunlar ile birlikte otoriteye güvensizlik, inkâr, suçluluk ve utanç duygusu da nüksedebiliyor. Fakat ilacın vücutta tespit edilebilmesi için olabildiğince erken muayene olunması gerekiyor. Cinsel saldırı suçlarında ilaç kullanılması delillerin karartılmasını da bu şekilde kolaylaştırıyor.
BAŞTA HAFIZA KAYBI OLDU
2020 yılında Veteriner Prof. Dr. Hasan Bilgili kendisine ait hayvan hastanesinde çalışan kadın veterineri 'cinsel saldırıya maruz bıraktığı' gerekçesiyle 9 yıl hapis cezası almıştı. 30 Temmuz’da bu ceza onandı. Mağdur kadının avukatı Aslı Arıhan BirGün'e konuştu. Arıhan şunları söyledi: “Bilgili müvekkilime alkollü bir içecek vererek içmeye zorluyor. İçkide uyuşturucu bir madde olduğunu biliyoruz. Ç.B. madde etkisinde olduğundan dolayı çoğu şeyi hayal meyal hatırlıyor. Uyandığında kendini veteriner hekimlerin dinlenme odasında buluyor. Şikâyetçi olduğumuz fakat beraat eden bir diğer isim olan Serkan Durmaz Ç.B.'ye serum takıyor. Serumun içinde uyuma süresini artıran birtakım ilaçlar olduğunu düşünüyoruz. Ç.B.'nin uyuma süresi artırılarak kendine gelmesi engelleniyor. Sonrasında bir jinekoloğa götürülüyor. Orada suç delilleri yok ediliyor. Jinekolog da davada yargılanmıştı. Ç.B. şikâyetçi olmayacağına dair sözler vererek hayatını kurtarıyor.”
BirGün’e konuşan Adli Tıp Uzmanı Prof. Dr. Halis Dokgöz ise bu konuda yeterli veri olmadığını hatırlattı. Dokgöz, “İlaçla kolaylaştırılmış cinsel saldırı suçlarında kullanılan birçok madde renksiz, kokusuz ve tatsız, bu sebeple de içecekler içerisinde kolaylıkla çözünebiliyor” dedi. Bu yüzden de tüketilirken anlaşılamadığını ifade eden Dokgöz, bu maddelerin bazılarının dünyada en yaygın reçete edilen ilaçlardan olduğunu söyledi ve ekledi: “Adli toksikologlar ilaçla kolaylaştırılmış saldırıları suçlarının analizinde göz önünde bulundurulması gereken 100’den fazla ilacı belirledi. Bir cinsel saldırı vakasında adli birimlere başvurulduğunda ayrıntılı öyküyle birlikte ilaç kullanımı mutlaka irdelenmeli. Olası en erken dönemde kan ve idrar örneklerin alınarak toksikolojik analizi yapılmalı. Her geçen dakika ilaç veya metabolitin varlığını tespit etme yeteneğimizi etkiliyor. "
BİLEREK SEÇİYORLAR
Bu ilaçların reçeteli veya reçetesiz olarak spor salonları ve eğlence mekânları civarında veya internet üzerinden de kolayca temin edilebildiğini söyleyen Dokgöz, “Saldırganlar hızlı etki etmesi, kasların kasılamayıp gevşemesi ve ilacın etkisi altında oluşan olaylar için kişide kalıcı hafıza kaybına yol açması için bu ilaçları seçiyor” ifadelerini kullandı.
ERİŞİM KOLAY
Eczacı Kardelen Özay ise asıl kullanım alanı hastaların tedavisi olan ilaçların cinsel saldırı suçlarında da kullanıldığını belirterek sözlerine şöyle devam etti: “Bu ilaçların bazıları eczanelerde satılıyor. Kırmızı reçete ile bu ilaçlara erişilebiliyor fakat kırmızı reçeteli ilaç alabilmek çok kolay bir şey değil. Bazılarının ise Türkiye’de satışı yok. Türkiye’de satışı olmayan ilaçları yurtdışından getirenler var. Bahsi geçen ilaçlar da bu gibi yasal olmayan yollarla ülkeye sokuluyor olabilir. Bu konuda yeterli denetim yok.”
Eczacı Buğra Üstündağ da yeşil reçeteyle satılan bazı ilaçların da cinsel saldırı suçlarında kullanılabileceğini söyledi. Üstündağ, “Bu ilaçların tavsiye edilen dozu hastaların tedavisinde kullanılıyor. Yüksek dozları ise uyuşturucu işlevi görüyor” dedi.
HANGİ DURUMLARDA İÇKİNİZDE YABANCI MADDE OLDUĞUNDAN ŞÜPHELENMELİSİNİZ?
• Bilmediğiniz bir ortamdaysanız,
• Tanımadığınız veya güvenmediğiniz insanlarlaysanız,
• Daha önce deneyimlemediğiniz bir içecek tüketiyorsanız aşağıdaki maddelere dikkat etmelisiniz:
1- AŞIRI KABARCIKLAR
Sipariş ettiğiniz bir alkollü içecekse kabarcıklarına dikkat edin. Aşırı kabarcık, içkinize ilaç atılıp sonra karıştırıldığı için olabilir. Aynı zamanda alkol ile ilaç tepkimeye girdiği için çok sayıda kabarcık oluşabilir.
2- BULANIK GÖRÜNTÜ
İçeceğiniz geldiğinde oldukça berraksa ya da daha önceden bildiğiniz bir içecek çok bulanık bir görüntüyle geldiyse, içecekte yabancı bir madde olabilir.
3- BATAN BUZLAR
İçeceğinizdeki buzların normal şartlarda yüzeyde durması gerekir. Eğer buzlar batıyorsa içeceğinize ayrıca bir şey katıldığı anlamına gelebilir.
4- RENK DEĞİŞİMİ
Sipariş ettiğiniz içeceğin rengi daha açık veya daha koyuysa içeceğinizde yabancı bir madde olabilir.
Not: Yukarıdaki maddeler içkinizde yabancı bir madde olduğunu kesinleştirmez fakat bazı çıkarımlar yapmanızı sağlayabilir.
TÜM İHTİMALLER DEĞERLENDİRİLMELİ
İlaçla kolaylaştırılmış cinsel saldırı suçlarında mağdurlarda hızlı uyku hali, bilinç kaybı, koma, halüsinasyonlar ve kusma gibi belirtiler baş gösterir. Aynı zamanda ilaçlar bozulmuş yargı etkisi yaratır. Bu sebeple mağdur adli makamlara başvurduktan sonra en ufak bir şüphe dahi varsa tüm gerekli tahlil örnekleri alınmalı.
Muayene eden doktora, olay yeri inceleme ekiplerine, adli makamlara bazı görevler düşüyor:
• Olayı hafife almamak
• Mağdura suçlu hissettirmemek
• 24 saat geçmeden tahlilleri yapmak
CİNSEL SALDIRIYA MARUZ BIRAKILDIM, NE YAPMALIYIM?
• Kanıtların kaybolmaması için kıyafetlerinizi yıkamayın ve duş almayın.
• Vakit kaybetmeden suç duyurusunda bulunun.
• Darp raporu alın. Doktorun her sorusunu açıkça cevaplayın. Rapor rızanız olmadan 3. kişilerle paylaşılmaz.
• Suçu kanıtlayamamaktan korkmayın. Soruşturma açılması için beyan etmeniz yeterli. Sonrasında sağlık raporu ve başka veriler durumu açıklayacaktır.
• Yalnız değilsiniz. Yakın gördüğünüz birine anlatabilir veya kadın örgütlerine ulaşabilirsiniz.
• Yaşadığınız travmayı tek başınıza atlatmanız zor olabilir. Psikolojik destek almak süreci atlatmada size yardımcı olacaktır.
HERKES ADIM ATMALI!
İlaçla kolaylaştırılmış cinsel suçlar tüm dünyada çok yaygın olmasına rağmen yeterli veri yok. Devlet kurumlarının bu suçların engellenmesi için önlemler alması gerekiyor:
• Bu tür ilaçlara erişim zorlaştırılmalı ve denetlenmeli.
• Özel kriz merkezleri kurulmalı.
• Bu vakalarda tahlil örnekleri sadece devlete ait laboratuarlarda değil bağımsız laboratuarlarda da incelenmeli.
• Sağlık çalışanları ve adli makamlar bu konuda bilinçlendirilmeli.
• Dünyanın çeşitli yerlerinde ilacın varlığını tespit eden cihazlar (bileklik, pipet vs.) Türkiye’de de yaygınlaşmalı.