TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülen 80 maddelik "Torba Teklif" ile Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borçlarını ödeyemeyen veya yapılandıramayan vatandaşların borçları siliniyor. Bu kapsamda, 1 milyon 879 bin 401 borçlu vatandaşın yeni düzenleme ile 2014 öncesi döneme ait 1 milyar 835 milyon 604 bin liralık borcundan vazgeçiliyor. Komisyondaki görüşmelerde, teklif ile ilgili hazırlanan 'etki analizi' raporunda şu bilgilere yer verildi:
İhracatın desteklenmesi amacıyla, aracılı ihracat sözleşmesine dayalı faaliyetlerde 5 puanlık vergi indirimi uygulanacak. İhracat gelirlerinin binde 5'i olarak uygulanan götürü gider indirimi kaldırılacak. Bu düzenleme ile 2024 yılı için gelir etkisinin 7,4 milyar TL olacağı tahmin ediliyor.
KONUT KREDİLERİ İSTİSNASI
Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) konut kredileri istisnası ilk konutlar için korunurken, iki veya daha fazla konutlar için kaldırılacak. BSMV'nin ikinci veya üçüncü konutlar için yeniden uygulamaya girmesi ile 2024 yılında 1,14 milyar lira vergi geliri elde edilmesi bekleniyor.
DÖVİZ GETİRENE VERGİ İNDİRİMİ
Yurt dışına verilen mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, eğitim ve sağlık gibi hizmetlere uygulanan yüzde 50 kazanç indirimi, kazancın tamamının Türkiye'ye getirilmesi şartıyla yüzde 80'e çıkarılacak. 2022 yılında 2 bin 754 gelir vergisi mükellefe 780 milyon TL kazanç indirimi yaparken, bu indirimin vergi maliyetinin 195 milyon lira olduğu belirtildi. 2023 yılında ise 3 bin 309 mükellefin 1,3 milyar TL kazanç indirimi yapacağı, bu indirimin vergi maliyetinin ise yaklaşık 345 milyon TL olacağı tahmin ediliyor. Kazanç indirimi oranının yüzde 80'e çıkarılması durumunda bu maliyetin 552 milyon liraya çıkması beklenirken, ilave vergi maliyetinin 207 milyon lira olacağı hesaplandı. Böylece, toplam 759 milyon liralık bir vergi indirimi maliyeti olacağı ifade ediliyor.
GİB'TEN GELİR ELDE EDİLECEK
"Torba Teklif"e göre, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) sistemi üzerinden yapılan bilgi sorgulama hizmetlerinden katkı payı alınacak. Bu kapsamda, özel kuruluşlar tarafından aylık 100 milyon sorgu yapılması ve her bir sorgudan 25 kuruş alınması durumunda aylık 25 milyon lira, yıllık ise 300 milyon lira gelir elde edileceği belirtildi.
ENFLASYON DÜZELTME UYGULAMASI
Banka ve finans kurumlarının, enflasyon düzeltme uygulamasının kapsamı dışında tutulmasıyla birlikte bu kuruluşlardan 70 milyar liralık vergi elde edilmesi öngörülüyor.
DAMGA VERGİSİDEN 3 MİLYAR TL
'Torba Teklif'le, yatırımlara yönelik damga vergisi istisnası uygulamasının uluslararası ihaleye çıkarılanlar yönüyle kaldırılması da hükme bağlanıyor. Böylelikle, yıllık 3 milyar lira damga vergisi geliri elde edilmesi bekleniyor. Ayrıca aracılı ihracat sözleşmelerine istinaden elde edilen kazançlara ait kurumlar vergisi oranının 5 puan indirimli uygulanmasıyla 2024 yılında yaklaşık 12,5 milyar liralık vergiden vazgeçilmesi öngörülüyor.
KKM'YE 20 MİLYAR LİRALIK İSTİSNA
Öte yandan Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarından elde edilen gelirlere uygulanan kurumlar vergisi istisnasının süresinin uzatılması ile devlet 20 milyar liralık vergi alacağından vazgeçmiş olacak. 'Torba teklif'te, 2023 sonunda bitecek olan kurumlar vergisi istisnasının süresi, 30 Haziran 2024 tarihine uzatılıyor. Cumhurbaşkanına da bu süreyi her defasında 3 kez uzatma yetkisi veriliyor. Etki analizi raporunda, "2022 yılında faydalanılan istisnanın vergisel etkisi 32 milyar lira olup, 2023 yılı sonu itibarıyla 60 milyar lira olarak gerçekleşmesi beklenmektedir" denildi.
FAHİŞ FİYATA 3,3 MİLYON TL CEZA
6 Şubat depremlerinden zarar gören illerde yeniden inşa sürecindeki yapım işlerinde fahiş fiyat artışlarının önüne geçmek ve vatandaşların mağduriyetini gidermek için verilen cezalar da torba teklif ile artırılıyor. Mevcut mevzuatta fahiş fiyata 33 bin ile 331 bin lira arasında değişen rakamlarda ceza veriliyor. Bu cezalar deprem bölgesindeki yapım işlerinde 10 kat artırılarak, 331 bin lira ile 3,3 milyon lira olarak uygulanacak. Öte yandan depremden önce ihale edilen yapım işlerine ek fiyat farkı verilecek. Desteğin 2024 yılında yapılacak imalatlar için yaklaşık 82,9 milyar lira olacağı tahmin ediliyor.
YABANCIYA İÇ HATTA UÇUŞ İZNİ
'Torba teklif'te yabancı hava yolunun yerli bir hava yolu ile anlaşmalı olarak iç hatta uçabilmesinin önü açılıyor. Bu düzenleme ile artan yolcu talebinin karşılanabileceği belirtilirken, yıllık bazda yurt içi seferlerde 3,7 milyon yolcunun taşınabileceği öngörülüyor.
CEP'TEN 250 MİLYON TL GELECEK
Cep telefonlarından alınan asgari maktu vergi tutarının her yıl yeniden değerleme oranında güncellenmesi uygulamasının süresi, 2033 yılı sonuna kadar uzatılıyor. Bu uygulamayla 2024 yılı için bütçeye 250 milyon lira gelir hedefleniyor.
ESMA ALTIN