Ücretsiz olması için mücadele sürüyor
HVP (human papilloma virus) aşısı yeni değil. 17 yılı aşkın süredir yapılıyor. Türkiye’de ruhsat alalı 10 yılı geçti. Dünya Sağlık Teşkilatı (DSÖ) rahim ağzı kanserini aşıyla, dünyada ortadan kaldırılabilecek ilk kanser türü olarak gösteriyor. Ancak Türkiye’de henüz ne ulusal rutin aşılama programında ne de Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) ödeme listesinde yer alıyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın yaklaşık bir yıl önce verdiği ulusal aşı programına alınması sözünü tutması bekleniyor.
Türk Tabipleri Birliği (TTB), ilgili uzmanlık dernekleri, kadın örgütleri ve daha pek çok başka sivil toplum kuruluşu da HPV aşısının zorunlu aşı programına alınarak ücretsiz yapılmasını talep ediyor.
Sağlık Bakanlığı: Kanser aşılama, tarama ve tedaviyle birkaç nesilde sonlanabilir
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nün web sitesinde, bu yılki Rahim Ağzı (Serviks) Farkındalık Ayı nedeniyle yer alan bilgilendirme yazısında, HPV’nin en çok kanser yapan tiplerine karşı koruyuculuğu yüksek aşıların mevcut olduğu bilgisi yer alıyor: “Serviks kanseri, aşılama, tarama ve etkin tedavi için kapsamlı bir yaklaşımla bir halk sağlığı sorunu olarak birkaç nesil içinde sonlandırılabilir!” ifadeleri yer alıyor.
Bakanlığın bu yıl tema olarak önerileri arasında, “Serviks kanserini önlemek için, bilgilenin, bilgilendirin, doğru bilgiye ulaşın. Bilinçli toplum sağlıklı gelecektir!” var. Aynı yazıda, DSÖ’nün aşıyı 9-14 yaşlarındaki kız ve erkek çocuklara aşı yapılmasını önerdiği söyleniyor.
Öte yandan Sağlık Bakanlığı 2018’de düzenlediği Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Kongresinde Karatay’a hem konuşma vermiş hem de kitapları için imza günü düzenlemişti.
DSÖ: Rahim ağzı kanserlerinin yüzde 95’inin nedeni HPV
DSÖ de bu yıl farkındalık ayıyla ilgili açıklamasında, rahim ağzı kanseri vakaların yüzde 95 inden fazlasının HPV’den kaynaklandığını hatırlattı. Aşılama ve kanser öncesi lezyonların taranmasının kanseri önlemenin etkili ve uygun yolları olduğunu söyledi.
HPV aşısı güvenli aşılar sınıfında. Yan etki riski çok düşük. Çok nadiren enjeksiyon yerinde ağrı, kızarıklık, hafif ateş görülebiliyor. Doğru zamanda uygulanan HPV aşısı yüzde 90 oranında kanserden koruyor. Türkiye’de kadın kanserleri arasında, HPV görülme sıklığında üçüncü sırada yer alıyor.
‘Biz okurken aşı yoktu!‘
Emel Özuğur’un Youtube kanalında konuşan Karatay’sa sadece HPV değil ‘sıvı‘ dediği hiçbir aşının yapılmaması gerektiğini öne sürdü ve ‘el yükseltti’: “HPV yapılan genç kızlarda felç oluyor. Belden aşağı felç oluyor. Bağırsak sistemi tamamen alt üst oluyor, halsizlik çok oluyor. İshal çok oluyor, düzelmiyor. Bağırsak florası düzelmiyor. Bana Hollanda’dan bile HPV sıvısı basılmış, hastalanmış hastalar geliyor. Biz okurken öyle bir şey yoktu (1967 tıp fakültesi mezunu). Yani bütün bunlar ilaç firmalarının geliştirdiği, bir de batının Afrika’da üreme olmasın, üreyenler de hasta olsun veya erken yaşta vefat etsin diye ortaya koyduğu, büyük bir propaganda.”
Karatay’ın iddialarının vahametini önce sayılarla ortaya koyalım. İnsanda 150’den fazla HPV izole edildi. Cinsel yolla bulaşan en yaygın enfeksiyon bu. Bazı tipleri kadınlarda rahim ağzı, erkeklerde penis, anüs ve başka kanserlere yol açıyor.
Ciddi halk sağlığı sorunu
Her iki dakikada bir kadın rahim ağzı kanseri nedeniyle ölüyor. Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı’na (IARC) göre, dünyada yılda yaklaşık 604 bin yeni rahim ağzı kanseri ve buna bağlı 342 bin ölüm oluyor. Yakalanan yaklaşık 100 kadından 55’i hayatını kaybediyor. Sık görülmesi ve ölüme neden olması yönüyle ciddi bir halk sağlığı sorunu. 145 ülkede 45 yaşın altındaki kadınlarda en çok görülen üç kanserden biri. Yılda yaklaşık 70 bin erkek de yine HPV enfeksiyonlarına bağlı kanser oluyor. Dolayısıyla başta rahim ağzı kanseri olmak üzere, bir aşıyla kanserden korunabilmek büyük bir şans.
‘Halk sağlığını tehlikeye atıyor‘
İstanbul Tabip Odası Başkanı Prof. Dr. Nergis Erdoğan, Karatay’ın zarar verici konuşmalar yaptığını belirterek, “Odamıza şikayetler geldi. Haftaya toplanacak yönetim kurulumuzda konuşarak, karar vereceğiz” dedi.
Odaya şikayette bulunanlar arasında, yaklaşık üç yıldır HPV aşısının ücretsiz olması için farklı platformlarda mücadele eden eczacı Cem Kılınç da var. Kılınç geçen yıl bu çabası nedeniyle odadan Nusret Fişek Halk Sağlığı Teşvik Ödülü de almıştı. Kılınç, Karatay’ın ‘halk sağlığını tehlikeye attığını‘ söyledi.
Boyun Eğmeyen İlaç Emekçileri Platformunun da sözcüsü olan Kılınç, Sağlık Bakanlığını, Türk Tabipleri Birliğini, Karatay’ın halen çalıştığı Florence Nightingale Kadıköy Hastanesi yönetimini gerekli adımları atmaya davet etti. Karatay’ın ‘şarlatan‘ olduğunu ve bile isteye yalan söylediğini öne süre süren Kılınç, şöyle devam etti: “HPV aşısı Sağlık Bakanlığı ruhsatlı, onaylı. Prospektüsünde çok düşük ihtimalli olan yan etkiler dahi yer alıyor. 122 ülkede, milyonlarca doz yapıldı. Amerika, Avrupa ülkeleri, Avustralya, Afrika ülkelerinde yapılıyor. Ciddi yan etkileri olsa uygulanmazdı. Sadece o mu akıllı bu dünyada? Uyduruyor. Felç ettiği, kısırlık yaptığı iddiaları şarlatanların insanları korkutmak için kullandığı ifadeler. Söyledikleri kanıksanmamalı. Göz yumulmamalı. Çalıştığı özel hastaneye gelen hastalarına, Sağlık Bakanlığı onayı olmayan, Tarım ve Orman Bakanlığı onaylı, ne idiği belirsiz şeyleri kullandırıyor ama…”
Bu arada Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği de Karatay hakkında İstanbul Başsavcılı’ğına suç duyurusunda bulundu.
‘Aşı çoktan tıbbın bir parçası oldu‘
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Cem Baykal da Karatay’ın aşı yan etkisiyle ilgili iddialarını yalanladı. Aşının çoktan deneme safhasını geçtiğini ve tıbbın bir parçası olduğunu belirten Baykal, örneğin Avustralya’da rahim ağzı kanserinin belirgin oranda düşürüldüğünü, ülkeden neredeyse silecek noktaya ulaştıklarını söyledi. Birleşik Krallık da yakın zamanda aşılardan sonra yeni rahim ağzı kanseri vakalarında düşüş olduğunu açıkladı.
Sağlık Bakanlığının aşıyı rutin programına henüz almasa da yapılmasını önerdiğini belirten Baykal, “Karatay açıklamalarıyla demek istiyor ki; ‘Bakanlık benden az biliyor ve insanlara zarar verme pahasına aşıyı onaylıyor.’ Elle tutulur tarafı yok! Ne HPV’nin ne yaptığını ne de aşıyı biliyor. Bilgi düzeyi çok düşük. Bilgi kirliliği yaratmaya çalışıyor. HPV aşısında virüsün kendisi, DNA ya da RNA hiçbir genetik materyal yok. Bir kapsid protein parçası var. Aşıyı hastalarıma şöyle anlatıyorum: İçinde bir Tofaş arabanın kaportası var. Motoru, koltuğu ya da başka hiçbir donanımı yok. Dıştan benzediği için vücut bunu gerçek virüs zannedip bağışıklık oluşturuyor. Aşıyı programına alan ülkeler çocuklarını kanserden koruyor.”
Baykal Türkiye’de HPV ve rahim ağzı kanseri sıklığının bazılarının iddia ettiği gibi düşük sayıda olmadığını, ABD ve Rusya’daki kadar rastlandığını söyledi. Baykal ayrıca Karatay’ı Türk Tabipleri Birliği Etik Kuruluna şikayet ettiğini de sözlerine ekledi.
‘Yıllar sonra aşı yerine sülük yapıştıran duydum‘
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Başkanı Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz da sosyal medya hesabı üzerinden sordu: “Halk sağlığı düşmanı, şarlatanlar niye her şeyden muaf acaba? RTÜK’ün esas işi bu şarlatanların halkı yanıltmasını engellemek değil mi? Yuh olsun bunu TV’ ye çıkarana da söylediklerine hiç bir ceza vermeyene de! Rezalet!”
Cehaletten prim, para, şan, şöhret elde eden açıkgöz şarlatanlara ve bu şarlatanları parlatıp, borazanlığını yapanlara caydırıcı ceza verecek düzenlemelere acilen ihtiyaç olduğunu belirten Yavuz şunları söyledi: “Hiç bir bilimsel dayanağı olmayan aşı karşıtlığı almış yürümüş, yığınla deli saçması iddiaya çok sayıda insan inanıyor. Aşılandıkları bölgeye yıllar sonra sülük yapıştıranı bile duydum, tam bir cinnet hali. Bu seviyede bir cehaletle, bilimsel gerçeklere dayanan aktif mücadele olmaması hem çok acı hem de hepimizin çok büyük kaybı. Zaman kaybetmeden başlamak lazım.”
‘İtibar etmeyin’
Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği ( TJOD ) de konuyla ilgili bir yazılı açıklamasında, Karatay’ın açıklamaların ciddiye alınacak bir yanı olmasa da toplumu doğru bilgilendirmek gerektiği söylendi. HPV aşılamasını toplumsal bazda yapan ülkelerde genital siğil ve rahim ağzı kanseri görülme oranlarının belirgin şekilde azaldığı vurgulanan açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“Rahim ağzı kanseri gibi yaşamı tehdit edebilecek bir hastalığın önlenmesinde, bütün bilimsel verileri dışlayarak, sadece haber olmak için yapılan bu tip paylaşımlara halkımızın itibar etmemesini diliyor, yetkilileri bu konuda sorumluluk almaya davet ediyoruz.”