İstanbul Planlama Ajansı (İPA) ‘Bir İnsan Hakkı Olarak Sağlığa Erişim: İstanbul’da Sağlık Altyapısının Sektörel Bazda İncelenmesi Raporu’ başlıklı bir rapor hazırladı. Resmi istatistiklerin incelenmesiyle hazırlanan raporda sağlık hizmetlerinde Türkiye ve İstanbul karşılaştırması yapıldı. Kamunun ve özel sektörün rolünü incelendi. Rapora göre İstanbul’da sağlık hizmetleri büyük oranda özel sektör tarafından sunuluyor.
Son 10 yılda Türkiye’deki hastane yatağı sayısı yaklaşık yüzde 35 arttı. En fazla artış yüzde 44,97 ile özel sektörde. Raporda, “İstanbul’da hastane yatağı sayıları Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde önemli oranda artsa da açılan şehir hastanelerinin büyük kampüsler halinde şehrin belli noktalarında konumlanmaları bu hastanelere ulaşımda yaşanan güçlüklerin var olduğu gerçeğini değiştirmiyor” dendi.
Raporda özetle şu veriler yer aldı:
* 1994’te 2,22 olan bin kişi başına düşen hastane yatağı sayısı, 2005’te 2,5 oldu ve 2020 itibariyle 3,01’e yükseldi. Ancak Türkiye bu alanda OECD ortalamasının hayli gerisinde kalıyor.
* Türkiye’de bin kişi başına düşen hekim sayısı 2,18 ile OECD ortalaması olan 3,4’ün altında kalıyor. Bu oranla OECD ülkeleri arasında sondan dördüncüyüz. Seneler içerisinde hekim sayısı artış eğilimi gösterse de dünya standartlarına göre bu artışın yetersiz kaldığı görülüyor.
* Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde çalışan hekimler arasında uzman hekim olanların oranı 2019 yılı hariç yüzde 50’nin altında kalıyor. Bu veriler doğrultusunda, uzman hekimlerin alanına giren konularda kamu hastanelerine başvuranların erişim konusunda sorunlar yaşaması mümkün.
*İstanbul’daki aile hekimi sayısı Türkiye ortalamasının gerisinde. Ülkede aile hekimi başına düşen nüfus sayısı 3 bin 306 iken, İstanbul’da 3 bin 565’e çıkıyor.
* Türkiye’de 100 bin kişi başına düşen toplam 47 diş hekiminden yalnızca 14’ü, yani yüzde 29,79’u Sağlık Bakanlığına bağlı kurumlarda çalışıyor. İstanbul’da ise 100 bin kişi başına düşen toplam 64 diş hekiminden yalnızca 11’i bakanlığa bağlı kurumlarda. Diş hekimlerinin bakanlığa bağlı çalışma oranı, İstanbul’da yüzde 17,19’a düşüyor.
* En fazla özel sağlık kurumu Şişli’de bulunuyor. Şişliyi Kadıköy, Üsküdar ve Bakırköy gibi sosyo ekonomik düzeyi yüksek ilçeler takip ediyor. Öte yandan İstanbul nüfusunun yüzde 6,4’ü Şişli ve Kadıköy’de yaşıyor.
* Kağıthane, Beylikdüzü, Güngören, Esenler ve Çekmeköy’de kamu sağlık kuruluşu; Çatalca ve Şile’de özel sağlık kuruluşu; Adalar ilçesinde ise ne özel ne de kamu sağlık kuruluşu var.
En çok muayenehane Şişli ve Kadıköy’de
* Muayenehane sayısının en fazla oldu ilçe 1.405 ile yine Şişli. Bunu 824 muayenehaneyle Kadıköy takip ediyor. İstanbul’daki toplam muayenehane sayısının 4.162 olduğu düşünüldüğünde, İstanbul’daki muayenehanelerin yüzde 53’ünün sadece Kadıköy ve Şişli’de.
* Ağız ve diş sağlığı poliklinik ve muayenehanelerinin de yüzde 24,25’i Şişli ve Kadıköy’de hizmet veriyor.