Sosyal Güvenlik Kurumu'nun açığı son yıllarda hedefle uyumlu, hatta daha düşük gerçekleşiyor.
Buna karşılık, kamunun destek ödemeleri dahil sosyal güvenlik sistemine toplam katkısında hızlı yükseliş devam ediyor. Ocak-Eylül döneminde enflasyonun da etkisiyle SGK'ya bütçe transferi tutarı ilk kez 1 trilyonu aşarak 1 trilyon 103 milyar TL'ye ulaştı. Aynı dönemde açık ise 17,6 milyar TL oldu. Açık düzeyi, bütçede öngörülen 385,7 milyar TL'nin çok altında bulunuyor.
SGK Ocak-Eylül verilerine göre bütçe transferleri 1 trilyon 102.9 milyar TL'ye ulaştı. Bir önceki yılın tamamında bu tutar 849,8 milyar TL düzeyindeydi. Artışta sosyal güvenlik sistemine olan transferlerdeki artış yanında, enflasyon nedeniyle sayıların şişmesinden de kaynaklanıyor. Yine de bütçe kaynaklı sosyal güvenlik harcamalarındaki artış dikkat çekici olarak niteleniyor. Bütçe transferleri, emeklilere ücret artışı olarak verilen ve bütçeden yapılan ödemeleri (ek ödeme), prim karşılığı olmadan çeşitli kanunlarla sporcular, makam tazminatı gibi geniş bir kesime yapılan ödemeleri (faturalı ödemeler), her bir sigortalı için devletin sosyal amaçlı katkısı (devlet katkısı), genel sağlık sigortası primini ödeyemeyenler için yapılan aktarımlar, çeşitli teşvikler karşılığı ödemeler ile açık için yapılan ödemelerden kaynaklanıyor.
Ek ödemeler için aktarılan tutar 244,5 milyar TL
Ocak-Eylül itibariyle, bütçe transferlerinin büyük kısmını ek ödemeler ve devlet katkısından oluştu. Bu kapsamda yılın 3. çeyreği sonunda ek ödemeler için aktarılan tutar 244,5 milyar TL, devlet katkısı ise 457,3 milyar TL düzeyine ulaştı. Ocak-Eylül döneminde SGK'nın gelirleri 2 trilyon 861,7 milyon TL'ye, prim gelirleri ise 1 trilyon 997,8 milyon TL'ye ulaştı. Toplam giderler 2 trilyon 879,2 milyar TL olurken, giderler içinde emekli aylığı giderleri 1 trilyon 992,2 milyar TL'ye ulaştı. Bütçe transferleri dahil toplam gelirlerin, toplam giderleri karşılama oranı önceki yılın üzerine çıkarak yüzde 99,4 düzeyine ulaştı. SGK bu yıl bazı aylarda bütçe fazlası da vermişti. Prim gelirlerinin emekli aylığını karşılama oranı da Ocak-Eylül dönemi sonunda yüzde 76,9 seviyesine geldi. Bu oran 2013 yılından bu yana yüzde 70'in üzerinde bulunuyor. 2023 sonunda da oran yüzde 76,4 düzeyindeydi.
MEHMET KAYA/ Ekonomim
