Depremzede tıbbi sekreterin tayin talebi önce idare sonra KDK tarından reddedildi.
personel sağlık
T.C.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU (OMBUDSMANLIK)
SAYI : 2025/1867-S.25.2884
BAŞVURU NO : 2024/15385
KARAR TARİHİ : 19/02/2025
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ personel sağlık
1. Kurumumuza yaptığı başvuruda başvuran, ........Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 663 sayılı KHK’nın 45/A maddesine tabi sözleşmeli sağlık teknisyeni (tıbbı sekreter) olarak görev yaptığını belirtmektedir. Başvuran 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen deprem nedeniyle evi olmadığını ve konteynırda ikamet ettiğini, eşinin ve iki çocuğunun Aksaray ilinde ikamet ettiğini, çocuklarından birinin özel gereksinimli olması nedeniyle ilinde konteynırda kalamayacağını ifade etmektedir. Başvuran, 2024 Yılı 2. Dönem Sağlık Bakanlığı 663-45/A Sözleşmeli Sağlık Personelinin Eş Durumu Nedeniyle Yer Değişikliği Kurasına Aksaray ili veya ilçelerine atanmak için katıldığını ancak atanamadığını belirtmektedir. Başvuran Kurumumuzdan çocuğunun özel gereksinimli olduğu ve ilinde ihtiyaçlarının karşılanamayacağı da dikkate alınarak aile birliğinin sağlanması için Aksaray ili veya ilçelerinden birisine atamasının yapılmasını talep etmektedir
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2. Sağlık Bakanlığının 17.01.2025 tarihli ve E- - - sayılı yazısında;
2.1. 663 sayılı KHK’nın 45/A maddesine göre sözleşmeli sağlık personeli olarak görev yapanların eş durumu mazereti nedeniyle başvurularının 663 Sayılı Sağlık Alanında Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 45/A Maddesine Tabi Sözleşmeli Sağlık Personelin Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değiştirmesine İlişkin Usul ve Esaslar çerçevesinde değerlendirildiği,
2.2. Başvuranın 2024 yılı 2. Dönem Sağlık Bakanlığı 663-45/A Sözleşmeli Personelin Eş Durumu nedeniyle Yer Değişikliği Kurasına başvurduğu, ancak eşinin kadrolu kamu personeli olmaması nedeniyle (eşi SGK’lı) kuraya dahil edilmediği
2.3. Konu hakkında Bakanlığımız bünyesinde 663 sayılı KHK’nın 45/A maddesine göre sözleşmeli sağlık personeli olarak görev yapanların her türlü atanma talepleri 663 sayılı Sağlık Alanında Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 45/A maddesine Tabi Sözleşmeli Sağlık Personelin Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değiştirmesine İlişkin Usul Ve Esaslar ve Sözleşmeli Personelin Can Güvenliği Nedeniyle Yer Değişikliği başlıklı Bakanlık Makamının 22/11/2019 tarih ve sayılı onayına göre değerlendirildiği, deprem mağduru veya çocuğunun özel gereksinimli olması nedeniyle naklen tayini düzenleyen bir hüküm bulunmadığı, personel sağlık
2.4. 22.07.2024 tarihi itibarıyla Aksaray ilinde sözleşmeli 2(iki) boş ve 31.12.2024 tarihi itibarıyla da Aksaray ilinde sözleşmeli 2 (iki) boş sağlık teknisyeni pozisyonu bulunduğu,
2.5. 663 Sayılı KHK maddesi kapsamında kadroya geçen personel hakkında Bakanlık Makamının 10/07/2021 tarihli ve sayılı Onayında “657 sayılı Kanunun 4. Maddesinin (a) bendi kapsamındaki kadrolara atananların Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 19, 20 ve 21. Maddeleri kapsamındaki taleplerinin değerlendirilmesi, kadrolu olarak atanma tarihinden itibaren bir yıllık çalışma süresini tamamlamadan yapılan diğer yer değişikliği taleplerinin ise değerlendirilmemesi” düzenlemesine yer verildiği, personel sağlık
2.6. 663 Sayılı KHK'nın 45/A maddesi kapsamında sözleşmeli Sağlık Teknisyeni (Tıbbi Sekreter) olarak görev yapan başvuranın, üç yıllık fiili çalışma süresini tamamlayıp kadroya geçtikten sonra eş durumu nedeniyle tayin talebinde bulunması ve eşinin Aksaray ilinde son dört yıl içerisinde 720 gün sosyal güvenlik primini ödemesi halinde durumu Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin “Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği” başlıklı 20 inci Maddesi kapsamında değerlendirilebileceği,
2.7. Başvuranın kadroya geçtikten sonra çocuğuna ait üniversite veya Bakanlık eğitim ve araştırma hastanelerinden alınacak sağlık kurulu raporu ile üstleri aracılığı ile sağlık mazereti nedeniyle atanma talebinde bulunması halinde talebi Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 19. maddesine ve Bakanlık Makam Onayına göre Bakanlığımız Sağlık Mazereti Değerlendirme Komisyonu tarafından değerlendirilebileceği,
2.8. 663 sayılı KHK’nın 45/A maddesi kapsamında sözleşmeli pozisyonda görev yapan başvuranın fiilen üç yıllık çalışma süresini tamamlayıp 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (A) bendi kapsamındaki kadroya atanması ve kadrolu olarak atama tarihinden itibaren bir yıllık çalışma süresini tamamlaması durumunda, Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporuna (ÇÖZGER) göre atanma talebinde bulunması halinde talebi Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 16. maddesine göre değerlendirilebileceği, açıklamalarına yer verilmektedir
III. İLGİLİ MEVZUAT
3. 18.10.1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”, personel sağlık
4. 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir…”,
5. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “İstihdam şekilleri” başlıklı 4 üncü maddesinin (A) fıkrasında; “Kamu hizmetleri; memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürülür. A) Memur: Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenler, bu Kanunun uygulanmasında memur sayılır.”,
6. 663 sayılı Sağlık Alanında Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ’nin “Sözleşmeli sağlık personeli istihdamı” başlıklı 45/A maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında; “(3) Bu madde uyarınca atanan sözleşmeli sağlık personeli üç yıl süreyle başka bir yere atanamaz. Aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirmelerde bu madde uyarınca istihdam edilen personelin eşi bu personele tabidir. Ancak sözleşmeli sağlık personelinin bulunduğu ilde bir yıl görev yapması ve vizeli pozisyon bulunması durumunda; eşlerin her ikisinin de Bakanlık ve bağlı kuruluşlarında sözleşmeli veya eşlerden birinin sözleşmeli, diğerinin Bakanlık ve bağlı kuruluşlarında veya diğer bir kamu kurum veya kuruluşunda kadrolu statüde istihdam ediliyor olması halinde hizmet ihtiyacının daha fazla olduğu yere atamaları yapılabilir. (4) Sözleşmeli sağlık personelinden üç yıllık çalışma süresini tamamlayanlar talepleri halinde bulundukları yerde 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (A) bendi kapsamındaki kadrolara atanır. Bu kadrolara atananlar, aynı yerde en az bir yıl daha görev yapar, bunlar hakkında adaylık hükümleri uygulanmaz.”
7. Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin “İsteğe bağlı yer değiştirme” başlıklı 16 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde; “Standardın uygun olması kaydıyla bu Yönetmeliğin puan, süre ve dönem ile ilgili hükümlerine bağlı kalmaksızın; a) Personelin annesinin, babasının veya vasi tayin edildiği kardeşlerinden birinin tam bağımlı engelli birey olduğunu belgelendirmesi halinde engelli yakınının yerleşim yerine; eşinin veya çocuklarının tam bağımlı engelli birey veya kendisinin %40 ve üzeri engelli olduğunu belgelendirmesi halinde ise talep ettiği yere… bir defaya mahsus olmak üzere atanabilir.”, “Sağlık mazeretine bağlı yer değişikliği” başlıklı 19 uncu maddesinin birinci fıkrasında; “Personelin kendisinin, eşinin, annesinin, babasının, bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının ve yargı kararı ile vasi tayin edildiği kardeşinin hastalığının görev yaptığı yerde tehlikeye girdiğini veya görev yerinin değişmemesi hâlinde tehlikeye gireceğini, üniversiteler veya Bakanlık eğitim ve araştırma hastanelerinden alınacak sağlık kurulu raporu ile belgelendirmesipersonelsağlık halinde tedavinin yapılabileceği bir sağlık kurum veya kuruluşunun bulunduğu veya sağlığının olumsuz etkilenmeyeceği bir ilin münhal kadrolarına sağlık mazereti değerlendirme komisyonu kararı doğrultusunda atanır”, “Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği” başlıklı 20 inci maddesinin beşinci fıkrasında; “Kamu görevlisi olmayan eşinin, atanma talep edilen yerde başvuru tarihi itibarıyla son dört yıl içinde 720 gün sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak çalışmış ve halen çalışıyor olması halinde, personelin yer değişikliği suretiyle ataması yapılır.”
8. Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirilmesi Hakkında Yönetmelik’in “Kazanılmış haklar” başlıklı 15 inci maddesinin birinci fıkrasında; “ Bu Yönetmelikte geçen “Çok ileri düzeyde ÖGV”, “Belirgin ÖGV” ve “Özel koşul gereksinimi var (ÖKGV)” ifadeleri, ilgili mevzuatın uygulanması açısından ağır engellilik durumunu ifade eder.”, personel sağlık
9. 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 45/A Maddesine Tabi Sözleşmeli Sağlık Personelinin Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değiştirmesine İlişkin Usul ve Esasların “Dayanak” başlıklı 3 üncü maddesinde; “Bu Usul ve Esaslar, 663 sayılı Sağlık Alanında Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 45/A maddesine dayanılarak hazırlanmıştır”, “Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği” başlıklı 4 üncü maddesinin ilk iki fıkrasında; “(1) Bu Usul ve Esaslar kapsamındaki sözleşmeli sağlık personeli, aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği hariç üç yıl süreyle başka bir yere atanamaz. (2) Sözleşmeli sağlık personelini aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği talebinde bulunabilmesi için bulunduğu ilde bir yıl görev yapmış olması ve eşinin görev yaptığı ilde aynı unvan ve niteliği haiz boş pozisyon ilan edilmiş olması şarttır” düzenlemelerine yer verilmiştir.
IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
10. Kamu Denetçisi tarafından, başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; başvuru konusuna ilişkin hazırlanan Ret Karar Önerisi Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur. personel sağlık
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
11. Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 663 sayılı KHK’nın 45/A maddesine tabi sözleşmeli sağlık teknisyeni (tıbbı sekreter) olarak görev yapan başvuran, Başvuran 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen deprem nedeniyle evi olmadığını ve konteynırda ikamet ettiğini, eşinin ve iki çocuğunun Aksaray ilinde ikamet ettiğini, çocuklarından birinin özel gereksinimli olması nedeniyle ilinde konteynırda kalamayacağını ifade etmektedir. Başvuran, 2024 Yılı 2. Dönem Sağlık Bakanlığı 663-45/A Sözleşmeli Sağlık Personelinin Eş Durumu Nedeniyle Yer Değişikliği Kurasında atanamadığını belirtmektedir. Başvuran Kurumumuzdan aile birliğinin sağlanması için Aksaray ili veya ilçelerinden birisine atamasının yapılmasını talep etmektedir.
12. 663 sayılı KHK, sözleşmeli personelin aile birliği mazeretiyle atanmasında birtakım kurallar getirmektedir. KHK’ya göre ana ilke personelin üç yıl süreyle başka bir yere atanamamasıdır. Ancak aile birliğinin sağlanmasında her iki eşin de Sağlık Bakanlığında veya Bakanlığa bağlı kuruluşlarda sözleşmeli veya eşlerden birinin sözleşmeli, diğerinin Bakanlık ve bağlı kuruluşlarında veya diğer bir kamu kurum veya kuruluşunda kadrolu statüde istihdam ediliyor olması halinde hizmet ihtiyacının daha fazla olduğu yere atamaları yapılabileceği düzenlenmektedir. Dolayısıyla, bu düzenlemeye göre eşinin Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarında sözleşmeli veya kadrolu, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında kadrolu statüde olması, sözleşmeli sağlık personelinin en az bir yıl çalışmış olması ve atama yapılacak yerde uygun kadro bulunması halinde atama yapılabilecektir
13. 663 sayılı KHK’da sözleşmeli sağlık personelinin üç yıl çalışma süresini tamamlaması halinde 657 sayılı Kanun’un (A) bendi kapsamındaki memur kadrolarına atanma hakkını haizdir. Ancak bu şekilde atananlar en az bir yıl daha görev yapmakla yükümlüdür. 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 45/A Maddesine Tabi Sözleşmeli Sağlık Personelinin Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değiştirmesine İlişkin Usul ve Esaslar’da da bu düzenlemeye yer verilmektedir.
14. 657 sayılı Kanun’a tabi olunması şartıyla; Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nde Sağlık Bakanlığı taşra teşkilatında görev yapan sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfı personelinin, çocuklarının tam bağımlı engelli birey olduğunu belgelendirmesi halinde talep ettiği yere bir defaya mahsus olmak üzere atanabileceği düzenlenmektedir. Yönetmelik’te personelin bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının hastalığının personelin görev yaptığı yerde tehlikeye girdiğini üniversiteler veya Bakanlık eğitim ve araştırma hastanelerinden alınacak sağlık kurulu raporu ile belgelendirmesi halinde tedavinin yapılabileceği bir sağlık kurum veya kuruluşununpersonelsaglik bulunduğu veya sağlığının olumsuz etkilenmeyeceği bir ilin münhal kadrolarına sağlık mazereti değerlendirme komisyonu kararı doğrultusunda atanacağı hüküm altına alınmıştır. Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirilmesi Hakkında Yönetmelik’te “Çok ileri düzeyde ÖGV”, “Belirgin ÖGV” ve “Özel koşul gereksinimi var (ÖKGV)” ifadelerinin de, ilgili mevzuatın uygulanması açısından ağır engellilik durumunu ifade edeceği belirlenmiştir. Aile birliği mazeretiyle kamu görevlisi olmayan eşin bulunduğu yere atanmak içinse eşin atanma talep edilen yerde başvuru tarihi itibarıyla son dört yıl içinde 720 gün sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak çalışmış ve halen çalışıyor olması gerektiği düzenlenmiştir.
15. Başvuru konusu olayda her ne kadar başvuranın atanmayı istediği Aksaray ilinde münhal kadro bulunmakta ise de, başvuranın aile birliği mazeretiyle veya sağlık mazeretine bağlı atama talebinde bulunabilmesine koşut üç yıl ve sonrasındaki bir yıl (3+1) çalışma şartını yerine getirerek 657 sayılı Kanun’un 4/A maddesi kapsamında istihdam edilmediği görülmektedir. Ayrıca 663 sayılı KHK’nın 45/A maddesi kapsamında sözleşmeli Sağlık Teknisyeni (Tıbbi Sekreter) olarak görev yapan başvuranın eşi kadrolu kamu personeli olmadığından aile birliği mazeretiyle yer değişikliği talebinin reddedilmesinin yerinde olduğu değerlendirilmiştir.
16. Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; başvuranın talebinin İdare tarafından reddedilmesi işleminin hukuka ve hakkaniyete aykırı olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır. personel sağlık
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
17. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; İdarenin ‘karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi” ilkesine uymadığı tespit edildiğinden, İdarenin bahse konu ilkelere uygun davranması önerilmektedir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
18. 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup yetkili ve görevli mahkemelerde yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN REDDİNE;
Kararın başvurana ve SAĞLIK BAKANLIĞINA tebliğine,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.
