Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 Gelir Dağılımı İstatistikleri bültenini açıkladı.
Buna göre en yüksek eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20’lik grubun toplam gelirden aldığı pay bir önceki yıla göre 1,8 puan artarak yüzde 49,8’e çıktı. Buna karşılık en düşük gelire sahip yüzde 20’lik grubun aldığı pay 0,1 puan azalarak yüzde 5,9’a indi.
Gini katsayısı arttı
Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade ediyor.
2023’te Gini katsayısı bir önceki yıla göre 0,018 puan artışla 0,433 olarak tahmin edildi. Gini katsayısı tüm sosyal transferler hariç tutulduğunda 0,520, emekli ve dul yetim maaşı dahil diğer tüm sosyal transfer gelirleri hariç tutulduğunda ise 0,445 olarak tahmin edildi.
Yıllık ortalama hane halkı kullanılabilir geliri, geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 70,7 yükselişle 167 bin 983 liraya çıktı.
Yıllık ortalama eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliri, bir önceki yıla göre yüzde 72,3 artarak 48 bin 642 liradan 83 bin 808 liraya yükseldi.
Yıllık ortalama eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert gelirlerinde en yüksek tutar, 2022’ye göre 37 bin 522 lira artarak 100 bin 76 lirayla tek kişilik hane halklarının oldu.
Çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hane halklarının yıllık ortalama eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliri 99 bin 916 lirayken, tek çekirdek aileden oluşan hane halklarında bu değerin 85 bin 758 lira oldu.
En düşük yıllık ortalama eşdeğer kullanılabilir hane halkı fert gelirine sahip hane halkı tipiyse 66 bin 1 lirayla en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hane halkları oldu.
Toplam gelirden en yüksek payı yüzde 48,5 ile maaş ve ücret geliri aldı
Toplam gelir içerisinde en yüksek payı, yüzde 48,5’le bir önceki yıla göre 2,3 puan artan maaş ve ücret geliri aldı. İkinci sırada yüzde 22,1’le bir önceki yıla göre 1,1 puan artan müteşebbis geliri bulunurken, üçüncü sırayı yüzde 17,6’yla bir önceki yıla göre 2,6 puanlık azalış gösteren sosyal transfer geliri oluşturdu.
Tarım gelirinin müteşebbis geliri içindeki payı yüzde 20,5 olurken, emekli ve dul-yetim aylıklarının sosyal transferler içindeki payı yüzde 88,4 oldu.
En yüksek yıllık ortalama esas iş geliri yükseköğretim mezunlarının
Yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla yükseköğretim mezunlarında 157 bin 851 lira, lise ve dengi okul mezunlarında 114 bin 374 lira, lise altı eğitimlilerde 89 bin 12 lira, bir okul bitirmeyenlerde 63 bin 425 lira ve okuryazar olmayan fertlerde 45 bin 637 lira olarak hesaplandı.
Yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış yüzde 89,7’yle lise altı eğitimli, en düşük artışsa yüzde 79,6’yla okuryazar olmayan fertlerde kaydedildi.
Esas iş gelirleri sektörel olarak incelendiğinde, en yüksek yıllık ortalama gelirin 121 bin 13 lirayla hizmet sektöründe, en düşük yıllık ortalama gelirin ise 92 bin 632 lirayla tarım sektöründe elde edildiği görüldü. Bir önceki yıla göre yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış yüzde 100,9’la tarım sektöründe gözlenirken, bunu yüzde 86,7’yle sanayi sektörü izledi. Hizmet sektöründe yüzde 83,2, inşaat sektöründeyse yüzde 74,3 artış kaydedildi.
Yıllık ortalama esas iş gelirleri, sırasıyla işverenlerde 408 bin 174 lira, kendi hesabına çalışanlarda 115 bin 622 lira, ücretli maaşlılarda 102 bin 821 lira ve yevmiyelilerde 53 bin 334 lira olarak hesaplandı. Bu dönemde en yüksek artış yüzde 108,1 ile yevmiyelilerde, en düşük artışsa yüzde 80,7’yle ücretli maaşlılarda oldu.
En düşük gelir Van, Muş, Bitlis ve Hakkari’de
Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye’de yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri 2023 yılında 83 bin 808 lirayken, İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS) 2’nci Düzey bölgeleri itibarıyla en yüksek olduğu bölge 114 bin 634 lirayla TR10 (İstanbul) bölgesi oldu. Bu bölgeyi, 108 bin 036 lirayla TR51 (Ankara) bölgesi ve 101 bin 372 lirayla TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) bölgesi izledi.
En düşük yıllık ortalama eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliriyse 39 bin 173 lirayla TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesinde gerçekleşti.