Anayasa Mahkemesi tarafından yüzde 2 şartı nedeniyle iptal edilen toplu sözleşme ikramiyesine yönelik önemli bir gelişme yaşandı. Cumhuriyet Halk Partisi Ankara Milletvekili Gamze TAŞCIER tarafından hazırlanan ve meclis başkanlığına sunulan yeni kanun teklifi, 375 Sayılı Kanun Hükmünde Karamame’de yapılacak değişiklikle amaçlıyor sendika üyesi olan tüm kamu görevlilerine daha yüksek toplu sözleşme desteği ödemesi yapılması amaçlanıyor.
GENEL GEREKÇE
Anayasa Mahkemesi 18 Ocak 2024 tarihinde gerçekleştirdiği toplantıda, kamu emekçilerinin toplu sözleşme ikramiyesinden faydalanabilmesi için yüzde 2 barajı aşan sendikalara üye olması şartını içeren düzenlemeyi iptal etmiştir. Söz konusu iptal kararının gerekçesi 5 Mart 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.
Söz konusu düzenleme ile kamu emekçileri arasında ayrım yapılmış, yalnızca bazı sendikaların üyelerine bir hak tanınarak, yüz binlerce kamu çalışanı mağdur edilmiştir. Anayasa Mahkemesi de bu apaçık ayrımcılığa dur demiş, uygulamanın yüzde 2 barajım aşan sendikalara yönlendirmeye sebebiyet verebileceğini ve bunun zorlayıcı bir unsur barındırdığım ifade ederek,”(…) düzenlemenin yeni sendikaların kurulabilmesini ve çalışanların dilediği sendikayı seçebilmesini fiilen engelleyici nitelik taşıdığı açıktır. Bu itibarla anayasal yönden objektif ve makul bir temele dayanmayan kuralm sendika hakkı bağlamında eşitlik ilkesiyle bağdaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır.” açıklamasıyla ilgili fıkraları iptal etmiştir.
Dolayısıyla kamu emekçilerinin sendika seçme özgürlüğünü zedelemeyen, belli sendikalara yönlendirme amacı taşımayan, yüzde 2 barajı ayrımcılığına uğramadan toplu sözleşme ikramiyesinden faydalanacağı bir düzenleme yapılması ihtiyacı doğmuştur. Bu kanun teklifi ile, hakkaniyet, adalet ve eşitlik ilkeleri bağlamında tüm sendikalı kamu emekçilerinin ayrımsız faydalanacağı bir düzenlemenin hayata geçirilmesi amaçlanmaktadır.
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1- Sendika üyesi olan tüm kamu çalışanlarının ayrımsız olarak toplu sözleşme ikramiyesinden yararlanması amaçlanmaktadır.
MADDE 2- Yapılacak olan toplu sözleşme ikramiyesi ödemesinin damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmayacağı ve ilgili mevzuatı uyarınca ödenmekte olan zam, tazminat, ödenek, döner sermaye payı, ikramiye, ücret ve her ne ad altında olursa olsun benzer ödemelerin hesabında dikkate alınmayacağı hüküm altına alınmaktadır.
MADDE 3- Yürürlük maddesidir.
MADDE 4- Yürütme maddesidir.
375 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ
MADDE 1 – 375 Sayılı Kanun Hükmünde Karamame’nin Ek 4. Maddesi’nin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir;
“25/6/2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikalan ve Toplu Sözleşme Kanunu hükümleri uyarınca kamu görevlileri sendikalarına üye olup, aylık veya ücretinden üyelik ödentisi kesilen kamu görevlilerine aylık veya ücretleriyle birlikte aylık 707 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda toplu sözleşme ikramiyesi ödenir.”
MADDE 2 – 375 Sayılı Kanun Hükmünde Karamame’nin Ek 4. Maddesi’nin üçüncü fıkrasında yer alan “Bu madde uyarınca yapılan ödemeler,” ibaresi, “Bu madde uyarınca yapılan toplu sözleşme ikramiyesi ödemesi,” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 3 – Bu Kanun yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.
MADDE 4 – Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.
