Uzun yıllardır akademik camiayı meşgul eden ve milyonlarca liralık sektöre dönüşen tez yazdırma işi şimdi yapay zeka alanına kaydı. Kodlamadan şiir yazmaya, beste yapmaktan senaryolara kadar birçok konuda kısa sürede hazır metinleri önümüze seren sohbet robotları, tez hazırlama piyasasını da cezbetti. ChatGPT ve Bard gibi popüler uygulamalar üzerinden özellikle öğrenci ödevleri, makale ve tezsiz yüksek lisans projeleri yapılıyor.ARAŞTIRMACI 10 BİN ROBOTUNKİ 5 BİN LİRASayfası 100 ila 300 liradan yazılan tezlerde ise akademik danışmanlık adı altında faaliyet gösteren firma veya kişiler, artık proje hazırlama işinde robotları kullanıyor ve buna göre öğrenciye teklif veriyor. Örneğin, insan elinden çıkan 60 sayfalık bir çalışma 10 bin liraya yazılıyorsa, robotların hazırladıkları 5 bin liradan alıcı buluyor. İnternet üzerinden görüştüğümüz bazı ödev siteleri, bu şekilde bir hizmet verdiklerini açıkça dile getiriyor. Özellikle işi acil olan öğrencilerden talep aldıklarını söyleyen bir şirket yetkilisi, fiyatların sayfa sayısı ve süreye göre değiştiği bilgisini veriyor. Buna göre, ortalama 100 sayfalık bir tez 10 bin liraya hazırlanırken robotun hazırladığı 5 bin liraya alıcı buluyor.KOPYALA YAPIŞTIR TEZİ ÖZGÜN HALE GETİRİYORPeki öğrenci neden yapmıyor diye soracak olursanız cevabı hazır. Sohbet robotları belli bir akademik metni oluşturuyor ancak onun tez yazım kılavuzuna göre düzenlenmesi ve içeriğinin toparlanması işi yine öğrenciye düşüyor. Bu noktada da firmalar devreye giriyor. Mevzu öyle bir noktaya gelmiş ki artık internetten aynen kopyalanan ödevler de robotlar tarafından cümleleri değiştirilerek özgün hale geliyor. Birçok üniversitede yasal alıntılama oranı yüzde 20. Öğrenciler herhangi bir internet sitesi, kitap veya benzeri kaynağı kaynak göstermeden kullanamaz. Ama artık bu durum değişiyor.TURNITIN PROGRAMINA ÖZEL TARİFEKopyala yapıştır tarzı ödevler de turnitin isimli program sayesinde tespit ediliyor. İşte bu firmalar, yapay zeka aracılığıyla söz konusu programa yakalanmamak için ödevleri değiştiriyor. İçerik yapay zeka robotları tarafından bambaşka bir hale geliyor. Böylece çalıntı tez aklanmış oluyor. 'Yok artık' dediren bu uygulamanın tarifesi ise 5 bin liradan başlıyor. Özel üniversitelerde rakamlar dudak uçuklatıyor.DOKTORA İÇİN EN AZ 40 BİN LİRATez A.Ş.'deki kazançlar ise dudak uçuklatan cinsten. Yüksek lisans tezi için 20 bin lira, doktorada yazım işi 40 bin lirayı buluyor. Konuştuğumuz tez sitesi sahibi, özellikle tezsiz yüksek lisanslarda öğrencilerin okula bir uğramadığını söylüyor. Bu son duyduklarımızdan sonra, doktora tezinin yüzde 80'ini yazmış biri olarak, 'Vay benim emeklerim diyesim' geliyor. Ama nedense içimden bir ses, 'Bırak bu işleri elini öpene 7 bin liradan satarsın' diyor.Orhan Orhun Ünal/Yeni Şafak