SELENAY YAĞCI/EKONOMİM
Türkiye, son iki yıldır Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkeleri arasında açık ara internet bağlantısının en yavaş olduğu ülke konumunda. İnternet hızında önceki yıl da toplam 37 ülke arasında sonuncu olan Türkiye’de medyan indirme hızı 2023’te 30,2 mbps oldu. İlk sırada yer alan İsveç’te medyan indirme hızı 186,40 mbps, İkinci İsviçre'de 186,40 mbps ölçülürken üçüncü Danimarka’da 179,81 mbps, dördüncü Fransa'da ise 177,93 mbps ölçüldü. Son sıradaki Türkiye’yi geride bırakan ülkeler arasında Meksika, Kolombiya ve Yunanistan yer alıyor.
Türkiye’de 30 mbps’ten daha hızlı taahhüde sahip sabit geniş bant aboneliklerin payı yüzde 25,2 olurken, 100 mbps’ten daha hızlı taahhüde sahip sabit geniş bant aboneliklerin payı ise yüzde 1’de kaldı. OECD ortalamasında ise 30 mbps’ten daha hızlı aboneliklerin payı yüzde 60,8’e ulaşırken 100 mbps’ten daha hızlı aboneliklerin payı ise yüzde 82,0 oldu.
Türkiye’de yavaş internetin en önemli nedenlerinden bir olarak fiber altyapı gösteriliyor. BTK verilerine göre Türkiye’de fiber uzunluğu, 2024’ün ilk çeyreğinde bir önceki yıla göre yalnızca yüzde 8 artarak 568 bin oldu. Sektör temsilcileri, yıllık 42 km’lik artışı yeterli bulmuyor.
Türkiye abonelik artışında 13. sırada
Türkiye’de fiberin sabit internet aboneliği içindeki payı da OECD ortalamasının altında kalıyor. Bu oran 2024’ün ilk çeyreğinde Türkiye’de yüzde 35’e çıkarken, OECD ortalaması yüzde 42’de. Güney Kore yüzde 89,6’lık payla ilk sırada yer alırken, fiber hat uzunluğu da Türkiye’nin yaklaşık 4 katı. Türkiye’nin aynı yoğunluğa ulaşması için fiber hattını 1,9 milyon kilometreye çıkarması ve her yıl yüzde 17 artırması gerekiyor. Fiber aboneliklerindeki yıllık artışa bakıldığında ise OECD ortalamasının da üzerinde büyüyen Türkiye, yüzde 18,4 ile 13’üncü sırada yer alıyor. İlk 5’te ise yüzde 78,8’lik büyüme ile Yunanistan, 68,0 ile İsrail, 54,5 ile Belçika, 53,6 ile Meksika ve 52,9 ile Birleşik Krallık yer alıyor. Türkiye’de, bu yılın ilk çeyreğinde en yüksek artış yüzde 22,3 ile Eve Kadar Fiber (FTTH) abone sayısında yaşandı. Son 1 yılda Türkiye’de 100 kişi başına fiber abone sayısı 6’dan 7,9’a çıkarken, OECD ortalaması 12’den 15,20’e yükseldi. İlk 3’te ise 31,2 ile Fransa, 41,8 ile Güney Kore, 33,4 ile Norveç yer aldı.
“Yatırımcıların önündeki engeller kaldırılmalı”
Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER) Başkanı Halil Nadir Teberci, 2013 yılından sonra fiber abone sayısındaki artış hızının ciddi ölçüde yavaşladığı belirtti. Teberci, fiber abone sayısının kayda değer oranda artırılabilmesi için, fiber şebekenin yaygınlaşması ve yatırımcıların fiber altyapı kurma çalışmalarının önündeki engellerin kaldırılması gerektiği değerlendirmesini yaptı. 2012 yılından sonra Türk Telekom’un fiber artış oranının yavaşlamış olduğuna dikkat çeken Teberci, “2009-2023 yılları arasında Türk Telekom fiber şebekesi yüzde 240 büyürken alternatif işletmecilerin fiber şebekelerinin yüzde 631 büyümesi oldukça şaşırtıcı. Düzenleyici tedbirlere ve ekonomik avantajlara rağmen Türk Telekom’un fiber şebekesinin yeteri kadar büyüme göstermediği açık” dedi.
