"Asrın felaketi" olarak nitelenen 6 Şubat'taki depremler, 50 binden fazla insanın yaşamına kaybetmesine, milyonlarca kişinin sevdiklerinden, yakınlarından ayrı düşmesine, ciddi sağlık problemleriyle mücadele etmesine neden oldu.
Türkiye'nin sağlık ordusu, depremin yaşandığı ilk anlardan itibaren bölgede hizmetlerin sürdürülebilmesi, yaralıların tedavi edilebilmesi için eşi benzeri olmayan bir seferberliğe imza attı.
Sağlık Bakanlığı koordinasyonunda bir yandan sağlık çalışanları, Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri (UMKE), ambulanslar, tıbbi ve cerrahi ekipmanlar bölgeye sevk edilirken, deprem illerinde de hızla sahra hastaneleri kuruldu.
Türkiye'nin dört bir yanındaki hastaneler de bu esnada gereken hazırlıklarını yaparak, deprem illerinden ambulans uçak, helikopter ve araçlarla gönderilen hastaların tedavisini devraldı.
21 binden fazla hekim, deprem bölgesi için görevlendirildi
Sağlık Bakanlığı çalışmalarından derlenen bilgilere göre, depremin ilk gününden itibaren 11 ilde, farklı şehirlerde görev yapan 15 bin 883 UMKE ve Acil Sağlık Hizmetleri personeli, 21 bin 204 hekim, 62 bin 590 sağlık çalışanı, 38 bin 513 destek personeli olmak üzere 138 bin 190 kişi görevlendirildi.
Deprem bölgelerinde 1810 ambulans, 245 UMKE aracı, 16 hava ambulansı hizmet verdi.
Tarihin en büyük hasta nakil operasyonu
Depremin ardından çevre iller ve büyükşehirlerdeki hastanelere, tarihin en büyük hasta nakil operasyonu gerçekleştirildi.
Sağlık Bakanlığı ambulans uçak ve helikopterlerinin yanı sıra Cumhurbaşkanlığına ait uçaklar, TSK uçak ve gemilerinin devreye girdiği operasyonda 2 bin 580'i hava, 48 bin 758'i kara ve 327'si de deniz yoluyla toplam 51 bin 665 hasta ve yaralı depremzedenin nakli yapıldı.
Sahra hastaneleri ve acil müdahale üniteleri binlerce hastaya şifa oldu
Afet bölgesinde kullanılır durumdaki hastanelere ek olarak 23'ü uluslararası destek ekiplerince kurulan, tam teşekküllü ameliyathaneye sahip 34 sahra hastanesi oluşturuldu.
Ayrıca deprem bölgesinin tamamına hizmet veren 176 Acil Müdahale Ünitesi de kuruldu. Bu sayede depremzedelere bulundukları yere en yakın noktalarda sağlık hizmeti sunulurken, sahra hastaneleri ve acil müdahale ünitelerinde 590 bin 468 hasta tedavi altına alındı.
İhtiyaç duyulan ilaç, tıbbi malzeme ve cihazların temini için bölgede sıfırdan lojistik depolar oluşturulurken, Bakanlıkça bu süreçlerin kontrol ve takibi için "Afet Tedarik ve Lojistik Yönetimi Yazılımı" geliştirildi.
Sağlık taramaları dağ köylerine kadar uzandı
Deprem bölgesindeki illerde birinci basamak muayene sayısı 18 milyonu aştı. UMKE ekipleri, kar kalınlığının 1 metreyi geçtiği dağ köylerine ulaşarak depremzedelerin sağlık taramasını yaptı.
Köylerdeki sağlık taramaları kapsamında yaklaşık 3 milyon kişiye ulaşıldı.
Ayrıca depremzedelere donanımlı mobil araçlarla dolgu, çekim, kanal tedavisi başta olmak üzere tüm ağız ve diş sağlığı ile laboratuvar hizmetleri de sunuldu. Bölgede sahra eczanelerinin yanı sıra Hatay, Kahramanmaraş, Adıyaman ve Malatya'da depremin 8'inci gününde her üç eczaneden biri hizmet vermeye başladı.
Salgın riskine "İZCİ" ile anlık takip
Depremzedelere acil müdahalenin hemen ardından salgın hastalık riskini önlemek için yoğun aşılama çalışmaları da yürütüldü. Tetanos hastalığını önlemek için enkaz altından çıkarılan yaralılara ve enkaz arama çalışmalarında görev alan tüm personele tetanos aşısı yapıldı.
KKK, kuduz ve Hepatit-B aşıları ile bebek ve çocukluk çağı aşıları da sağlık ekiplerince uygulandı. Bölgede Ekim 2023 sonuna kadar olan dönemde 2 milyon 309 bin 971 bebek ve çocuk izlemi gerçekleştirildi.
Çevre sağlığı ekipleri, içme suyu kontrolü ve güvenliği için günlük klor ölçümü ve numune alımı çalışmaları gerçekleştirdi. Bu kapsamda, şebeke olan yerlerde 211 bin 374 numune bakiye klor ölçümüne, şebeke olmayan yerlerde tankerlerin klorlanmasına, çadır kentlerde su ve hijyen konusundaki eksikliklerin saptanıp giderilmesine yönelik çalışmalar yapıldı.
Geçici konaklama alanlarında halk sağlığı risklerine yönelik önlemler alınırken, deprem bölgesindeki bulaşıcı hastalık vakaları ve salgın olasılıkları anlık olarak Bakanlığın Bulaşıcı Hastalık Sürveyans ve Erken Uyarı Sistemi (İZCİ) üzerinden takip edildi.
45 bin kişiye psikolojik destek verildi
Depremin ilk üç ayında Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı uzmanları ve 400 doktorun desteğiyle yaklaşık 45 bin kişiye psikiyatrik muayene hizmeti sunuldu.
"Özel Çocuklar Destek Sistemi" mobil uygulamasıyla depremzede çocuklar ve ergenlik çağındaki bireylere de psikolojik destek sağlandı.
Yeni hastaneler hizmete başladı
Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından bölgede yeni hastanelerin yapımına da hızla başlanırken, depremde en ağır hasarı alan illerden Hatay'da 7 devlet hastanesi faaliyete geçirildi.
Bu kapsamda Hatay Defne Devlet Hastanesi, inşaatının başlamasından 57 gün sonra, 21 Mayıs 2023 tarihinde kapılarını bölge halkına açtı. 300 yatak kapasitesi, 36 polikliniği, 11 ameliyathanesi ve son teknolojiye sahip cihazlarıyla sağlık hizmeti sunmaya devam eden hastanede ekim sonuna kadar olan dönemde 177 bin muayene ve 1100 ameliyat gerçekleştirildi.
Hatay Samandağ Devlet Hastanesi, 42 polikliniği, 160 yatak kapasitesi, 5 ameliyathanesi, 22 diyaliz yatağı ve diş polikliniğiyle hizmetlerini sürdürürken, yapımı tamamlandığı gibi faaliyete geçirilen Arsuz Devlet Hastanesi, 20 polikliniği, 100 yatak kapasitesi, 3 ameliyathanesi, 7 diyaliz yatağı, diş polikliniği gibi imkanlarla çalışmalarını yürütüyor.
Depremin hemen ardından yapımı hızlandırılarak açılan 100 yataklı Hatay Hassa Devlet Hastanesi bünyesinde 16 poliklinik, 3 ameliyathane, yoğun bakım, 11 diyaliz yatağı, diş polikliniği bulunurken, Belen Devlet Hastanesi'nde de 30 yatak kapasitesi, diş polikliniği gibi hizmetler yer alıyor.
Tam donanımlı iki hastane daha devrede
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından önceki gün resmi açılışları gerçekleştirilen İskenderun Devlet Hastanesi ile Hatay Eğitim ve Araştırma Hastanesi, bölge halkının sağlık ihtiyaçlarının karşılanmasında önemli görev üstlenecek.
Ağır çelik malzeme kullanılarak inşa edilen İskenderun Devlet Hastanesi'nde 200 yatak kapasitesi, 42 poliklinik, 31 yoğun bakım yatağı, 7 ameliyathane, 6 görüntüleme odası, MR, tomografi, tam kapsamlı laboratuvar, bronkoskopi, endoskopi, 6 FTR, 3 onkoloji, KVC merkezi ve 1 anjiografi ünitesi yer alıyor.
550 yatak kapasiteli, 65 bin metrekare kapalı alana sahip Hatay Eğitim ve Araştırma Hastanesi de 76 poliklinik, 89 yoğun bakım yatağı,12 ameliyathane, 8 diyaliz, 13 röntgen, 2 MR, tomografi, tam kapsamlı laboratuvar, bronkoskopi, 3 endoskopi, 16 FTR, 18 onkoloji, KVC merkezi, yanık ünitesi, 2 anjiyografi, PetCT ve Çocuk İzlem Merkezi ile hizmet veriyor.
Üç ay içinde 3 yeni hastane açılacak
Ayrıca Hatay'ın ilçeleri Erzin'de 100 yataklı, Altınözü'nde 120 yataklı, Payas'ta ise 100 yataklı devlet hastanelerinin 3 ay içerisinde hizmete açılması planlanıyor.
Öte yandan 1000 yatak kapasitesine sahip olacak Hatay Şehir Hastanesi'nin de proje çalışmaları tamamlanma noktasına geldi.