Anayasa Mahkemesi, 22 Şubat 2023'te TMK 187. maddesindeki "Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır, ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir" düzenlemesini 'eşitlik ilkesini ihlal' gerekçesiyle iptal etmişti.
Hükümete, yeni yasal düzenleme için 9 ay süre verilmişti.
"Kadının soyadı" maddesi 9. Yargı Paketi'nde AYM'nin iptal ettiği şekliyle yer aldı. Yeni TMK 187. Madde'de şu ifadeler yer alıyor:
Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır. Şu kadar ki; kadın evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Kadının soyadı, kendi soyadı ile önceki kocasının soyadından oluşuyorsa kadın bu soyadlarından sadece birisini evleneceği kocasının soyadının önünde kullanabilir.
ÇOCUK OLUMSUZ ETKİLENEBİLİR
Düzenlemenin gerekçesinde ise özetle şöyle denildi:
Anayasamızın 41'inci maddesinde ailenin Türk toplumunun temeli olduğu kabul edilmektedir. Ailenin önemi değerlendirildiğinde, anne ve babanın ayrı ayrı soyadı kullanmaları çocuk üzerinde olumsuz etkiler doğurabilecek, çocuğun hangi soyadını kullanacağı ayrı bir tartışma konusu haline gelecektir.
Bu durum, Türk toplumunun temeli olan aile bütünlüğüne zarar verebilecektir. Bu nedenle Anayasa Mahkemesi'nce iptal edilen kanun hükmü yeniden düzenlenerek evlenen kadının kocasının soyadını alacağı, ancak dilerse kocasının soyadının önünde önceki soyadını da kullanabileceği, kadının soyadı, kendi soyadı ile daha önceki kocasının soyadından oluşuyorsa bu soyadlarından sadece birisini evleneceği kocasının soyadının önünde kullanabileceği hüküm altına alınmaktadır.
AYM'NİN İPTAL ETTİĞİ MADDE
AYM'nin iptal ettiği madde ise şöyleydi:
Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Daha önce iki soyadı kullanan kadın, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir.
"AYM KARARINI UYGULAYIN"
Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu (TKDF) Başkanı Canan Güllü, paketteki düzenlemeyle AYM kararının tanınmadığını belirtti. Güllü, Meclis'teki iktidar ve muhalefet partisi milletvekillerini hep birlikte paketteki düzenlemeye karşı çıkmaya ve AYM kararını uygulamaya çağırdı.