KDK'dan Hemşirelere Yük Getirecek Karar

personel sağlık

T.C.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU (OMBUDSMANLIK)

SAYI                       : 2024/3842-S.24.6062

BAŞVURU NO                       : 2023/20268

KARAR TARİHİ                       : 04/04/2024

RET KARARI

BAŞVURUYA KONU İDARE : İSTANBUL İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ

BAŞVURUNUN KONUSU         : Başvuranın, hemşirelerin, ilaç almak için eczaneye gönderilmesi

uygulamasından vazgeçilmesi talebi hk.

BAŞVURU TARİHİ                    : 13/12/2023.

I.  BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Başvuran özetle; Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi servislerinde, hafta içi gündüz hemşirelerin eczaneye ilaç almak için gitmesinin zorunlu kılındığını, gece ve hafta sonu mesailerinde yetersiz eczane personeli gerekçe gösterilerek ilaçların hasta başı hazırlanmadığını ve ilaçların temizlik personeline teslim edildiğini, ancak, hemşirelerin sayısının da yetersiz olduğunu ve birçok klinikte fazla mesai yaparak çalıştıklarını, ayrıca, ilaç almak için eczaneye gitmenin hemşirelerin görev tanımları içinde yer almadığını, Meslek Kanununda hemşirelerin asli görevinin hastanın sağlığı ile ilgilenmek olduğunun açıkça öngörüldüğünü, ilaçların servise getirilmesinin, eczane hizmetlerinin sorumluluğunda olduğunu, Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin 18. Maddesinde “eczanede hazırlanan ilaçlar, ilgili hemşireye teslim edilir” şeklindeki hükmün yer aldığını, ancak bu teslimin nasıl ve nerede yapılacağının belirtilmediğini, Tıbbi Hizmetler Sunum Rehberinin 13. Maddesinde eczane hizmetlerinin sunum sürecinin Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından açıkça düzenlendiğini, Rehberin “13.1.3.2. Eczaneden ilaç verilmesi” başlıklı maddesinin b fıkrasında “Talep edilen ilaçlar eczacı tarafından veya eczacı gözetiminde eczacı teknisyeni tarafından hazırlanır. Hazırlanan ilaçlar servisine gönderilerek hemşiresine imza karşılığı teslim edilir.” hükmünün yer aldığını, eczaneden servise ilaç getirme işini yapacak başka personel bulunmakta iken, ‘gerektiğinde acil müdahalede bulunması gerekirken’ hemşirenin, görevini bırakıp ilaç almaya gitmesinin Meslek Kanununun amacı ile de bağdaşmadığını iddia ederek, Hastanenin “Eczacılık Hizmetleri İşleyiş Prosedürünün” normlar hiyerarşisi göz önüne alınarak düzeltilerek hemşirelerin, ilaç almak için eczaneye gönderilmesi uygulamasından vazgeçilmesini talep etmektedir.

II.  İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI

Başvuruya konu iddialar hakkındaki bilgi ve belge talebimize istinaden İstanbul Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi tarafından gönderilen 05/01/2024 tarih ve

2.1.   Hastanede ilaçların hasta bazlı günlük olarak e-imzalı order edildiği ve HBYS eczane modülüne düştüğü, eczanede orderların maksimum doz, rapor, SUT a uygunluk vb. kriterlere göre değerlendirildiği ve onayının yapıldığı, her hasta için hastanın kimlik tanımlayıcı bilgilerini, yattığı servisi ve ilacın adı, dozu, miadını içeren barkod basılarak paketler üzerine yapıştırıldığı, hastalara ait ilaçların, her hasta için ayrı ayrı paketlenerek hazırlandığı, hazırlanan ilaçların servis kutusuna koyularak ilaç kontrol alanına bırakıldığı, tüm servislerin ilaç hazırlama ve teslim saatlerinin belirlendiği, bu saatlere göre servislerden hemşirelerin eczaneye geldiği ve ilaç kontrol alanında ilaçların doğruluğunu kontrol ettiği, ilaç tesliminin servis hemşiresine, eczacı tarafından eczanede yapıldığı ve teslim formlarının karşılıklı imza ile kayıt altına alındığı,

2.2.   Sağlık bakanlığı Kamu Hastaneler Birliği Genel Müdürlüğünün Hasta Bazlı İlaç Ve Tıbbi Sarf Malzeme Çıkış Talimatının 5.10. maddesinde “İlaçlar servis sorumlu hemşiresine ya da idare tarafından görevlendirilen sağlık personeline sayım yapılarak imza karşılığı eczanede teslim edilmelidir.” şeklinde açıklamaya yer verildiği, Kurumda eczanede hasta başı olarak hazırlanan ilaçların alımının gündüz sorumlu hemşireler veya sorumlu hemşire tarafından görevlendirilen birim hemşiresi tarafından yapıldığı, hastaların ilacını almanın hastanın iyileşmesine katkı sağlayan bir iş olduğu, 08.03.2010 tarih ve 27515 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Hemşirelik Yönetmeliğinin, “Hemşirelerin Görev, Yetki ve Sorumlulukları” başlıklı 6 ncı maddesinde “ç)Hastaya lüzumu halinde uygulanmak üzere hekim tarafından reçete edilen tıbbî talepleri bilimsel esaslara göre belirlenen sağlık bakım, tanı ve tedavi protokolleri doğrultusunda yerine getirir." Hükmüne, 13.01.1983 tarih ve 17927 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin “Hemşirelerin Görev ve Yetkileri” başlıklı 132’nci maddesinde, “d) Servis acil dolabında bulunan ilaçları servis şefi, uzmanı veya nöbetçi tabibinin direktifi ile ve onun sorumluluğu altında hastalara uygular. Sarfiyatını özel sarf defterine kaydeder. Eczaneden alınan bu ilaçların sarfı, bu defter üzerinde yapılır.” Hükmüne yer verildiği,

2.3.  Tıbbi Hizmetler Sunum Rehberinin 13 maddesinin b fıkrasında yer alan “talep edilen ilaçlar eczacı tarafından veya eczacı gözetiminde eczacı teknisyeni tarafından hazırlanın ilaçlar servisine gönderilerek imza, karşılığı teslim edilir” maddesine ilişkin yapılan değerlendirmede; yazıda da belirtildiği üzere, bu açıklamaya Türkiye Kamu Hastaneler Kurumunun 2012 yılına ait Tıbbi Hizmetler Sunum Rehberi İçeriğinde yer verilmişse de, genellikle rehberlerin tavsiye niteliğinde olduğu, (13.1.3.2) “Eczaneden İlaç Verilmesi” başlıklı maddenin b fıkrasında ‘Talep edilen ilaçlar, eczacı tarafından  veya  eczacı gözetiminde eczacı teknisyeni tarafından hazırlanır. Hazırlanan ilaçlar servise gönderilerek hemşiresine imza karşılığı teslim edilir’ denildiği, aynı rehberin 3.1.11 maddesinde "Tetkik sonuçlarına göre asıl tedavisi planlanır. Hemşire hekim talimatında yazılan hastanın kullanacağı ilaçların otomasyon sistemi üzerinden eczaneden istemini yapar. Eczacılar tarafından ilaçlar eczanede görevli sağlık personeli tarafından hemşireye imza karşılığı teslim edilir.” İbaresinin yer aldığı, ancak ilaçların ilgili servis veya eczanede teslim edileceği hususunda, bu iki madde arasında çelişkili ifadeler bulunduğu,

2.3.1.  Hastane idaresi tarafından hasta, çalışan ve ilaç güvenliği açısından değerlendirme yapıldığı, ilgili hemşirenin asıl işini aksatmayacak şekilde gerekli düzenlemelerin, Hemşirelik Yönetmeliği, Yataklı Tedavi Kurumlan İşletme Yönetmeliği, Verimlilik Yerinde Değerlendirme Rehberi ve Sağlık Bakanlığı Kamu Hastaneler Birliği Genel Müdürlüğü’nün Hasta Bazlı İlaç Ve Tıbbi Sarf Malzeme Çıkış Talimatına göre hemşire planlamasının yapıldığı,

2.1.1.  13.01.1983 tarih ve 17927 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin “Eczane Hizmetleri” başlıklı 17 nci maddesinde “c) Servis, ameliyathane, poliklinik ve laboratuvarlar için gerekli ilaçlar eczaneden, sıhhi malzeme ise eczane deposundan alınır. Bunlar için ilaç ve sıhhi malzeme istek belgeleri ilgili uzmanlarca düzenlenir.” Hükmüne, “Eczacıların Görev ve Yetkileri” başlıklı 122’nci maddesinde, “b) Kliniklerde çalışan eczacılar klinik şef veya uzmanı ile vizit ve kontrvizitlere çıkar, yazılan ilaçları eczaneden teslim alır ve bunların usulüne uygun olarak hastalara ulaşımını sağlar. Servis acil ilaç dolaplarının eksikliklerini zamanında tamamlar. İlaçların sarflarını yapar ve ayrıca baştabibin vereceği meslekleri ile ilgili görevleri yerine getirir.” Hükmüne yer verildiği, “Servis Sorumlu Hemşirelerinin Görev ve Yetkileri ” başlıklı 131’inci maddesinde, “f) Servis eczacısı bulunmadığı hallerde ona ait görevleri yapar veya yaptırır.” Hükmüne yer verildiği, bu hüküm uyarınca, klinikte çalışan eczacı yok ise, servis eczacısının görevlerinin, sorumlu hemşire veya görevlendireceği sağlık elemanınca yerine getirileceği, “Hemşirelerin Görev ve Yetkileri” başlıklı 132’nci maddesinde, “d) Servis acil dolabında bulunan ilaçları servis şefi, uzmanı veya nöbetçi tabibinin direktifi ile ve onun sorumluluğu altında hastalara uygular. Sarfiyatını özel sarf defterine kaydeder. Eczaneden alınan bu ilaçların sarfı, bu defter üzerinde yapılır.” Hükmünün yer aldığı,

2.1.2.    2019 tarihli Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü Verimlilik ve Kalite Uygulamaları Dairesi Başkanlığı Verimlilik Yerinde Değerlendirme Rehberinin l.EH.12.6. maddesinde “Hasta adına hazırlanmış ilaçlar, servislerden gelen sağlık personeline teslim edilirken kayıt altına alınmalıdır. … İlaç hazırlama alanları; hasta bazlı ilaç paketlerinin hazırlanabileceği karışıklığa sebep olmayacak genişlikte olmalıdır. Servis veya birimlerden gelen sorumlu hemşirenin/hemşirenin ilaçlan teslim alacağı alanlar eczanede hasta bazlı ilaç hazırlama alanlarından ayrı olmalıdır. …Yapılan çıkışa dair düzenlenen belge eczanede ilaçları teslim almaya gelen servis sorumlu hemşiresi tarafından veya sorumlu tarafından görevlendirilen hemşire/sağlık personeli (teknisyen vb.) tarafından imzalanıp, eczaneden teslim alınmalıdır” açıklamasına yer verildiği, Verimlilik ve Yerinde Değerlendirme Rehberi (2019)’nin, Tıbbi Hizmetler Sunum Rehberi (2013)’nden daha sonra yürürlüğe girdiği, güncel eczacılık hizmetleri uygulamalarını içerdiği,

2.1.3.  Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü Tedarik Planlama Stok Ve Lojistik Yönetimi Dairesi Başkanlığı tarafından 22.03.2016 tarihinde yayınlanan ve 13.11.2019 tarihinde revize edilen ‘Hasta Bazlı İlaç Ve Tıbbi Sarf Malzeme Çıkışı Talimatının 5.10. maddesinde “İlaçlar servis sorumlu hemşiresine ya da idare tarafından görevlendirilen sağlık personeline sayım yapılarak imza karşılığı eczanede teslim edilmelidir.” Açıklamasına yer verildiği, hastanede eczacıların, kliniklerde hizmet vermediği, servislerin ilaç yönetimi servis sorumlu hemşireleri tarafından takip edildiği,

ifade edilmiştir.

I.       İLGİLİ MEVZUAT

3.   18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının "Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”

14/6/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun "Kurumun Görevi" başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişiyle ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir

2.  13.01.1983 tarih ve 17927 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin,
2.1.    “Eczane Hizmetleri” başlıklı 17 nci maddesinde “c) Servis, ameliyathane, poliklinik ve laboratuvarlar için gerekli ilaçlar eczaneden, sıhhi malzeme ise eczane deposundan alınır. Bunlar için ilaç ve sıhhi malzeme istek belgeleri ilgili uzmanlarca düzenlenir.”

2.2.  “Eczacıların Görev ve Yetkileri” başlıklı 122’nci maddesinde, “b) Kliniklerde çalışan eczacılar klinik şef veya uzmanı ile vizit ve kontrvizitlere çıkar, yazılan ilaçları eczaneden teslim alır ve bunların usulüne uygun olarak hastalara ulaşımını sağlar. Servis acil ilaç dolaplarının eksikliklerini zamanında tamamlar. İlaçların sarflarını yapar ve ayrıca baştabibin vereceği meslekleri ile ilgili görevleri yerine getirir.”

2.3.  “Servis Sorumlu Hemşirelerinin Görev ve Yetkileri ” başlıklı 131’inci maddesinde, “f) Servis eczacısı bulunmadığı hallerde ona ait görevleri yapar veya yaptırır.”

2.4.  “Hemşirelerin Görev ve Yetkileri” başlıklı 132’nci maddesinde, “d) Servis acil dolabında bulunan ilaçları servis şefi, uzmanı veya nöbetçi tabibinin direktifi ile ve onun sorumluluğu altında hastalara uygular. Sarfiyatını özel sarf defterine kaydeder. Eczaneden alınan bu ilaçların sarfı, bu defter üzerinde yapılır.”

2.5.  “Eczacı Teknisyeninin Görev ve Yetkileri” başlıklı 139’ uncu maddesinde, “Eczacının denetimi altında çeşitli ilaçları hazırlar ve şişeleri etiketler. İlaç ve tıbbi malzemeyi ambalajlarından çıkarır, ayniyatla karşılaştırır. Depoya koyar, depo memuru yoksa depo defterine gelir kaydeder. Eczaneden ve servislerden usulüne uygun olarak istenilen ilaçlar verir.”

3.    08.03.2010 tarih ve 27515 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Hemşirelik Yönetmeliğinin, “Hemşirelerin Görev, Yetki ve Sorumlulukları” başlıklı 6 ncı maddesinde “ç) Hastaya lüzumu halinde uygulanmak üzere hekim tarafından reçete edilen tıbbî talepleri bilimsel esaslara göre belirlenen sağlık bakım, tanı ve tedavi protokolleri doğrultusunda yerine getirir.”

4.   Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü Tedarik Planlama Stok Ve Lojistik Yönetimi Dairesi Başkanlığı tarafından 22.03.2016 tarihinde yayınlanan ve 13.11.2019 tarihinde revize edilen Hasta Bazlı İlaç Ve Tıbbi Sarf Malzeme Çıkışı Talimatının 5.10. maddesinde “İlaçlar servis sorumlu hemşiresine ya da idare tarafından görevlendirilen sağlık personeline sayım yapılarak imza karşılığı eczanede teslim edilmelidir.”

5.   2019 tarihli Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü Verimlilik ve Kalite Uygulamaları Dairesi Başkanlığı Verimlilik Yerinde Değerlendirme Rehberinin l.EH.12.6. maddesinde “Hasta adına hazırlanmış ilaçlar, servislerden gelen sağlık personeline teslim edilirken kayıt altına alınmalıdır. … İlaç hazırlama alanları; hasta bazlı ilaç paketlerinin hazırlanabileceği karışıklığa sebep olmayacak genişlikte olmalıdır. Servis veya birimlerden gelen sorumlu hemşirenin/hemşirenin ilaçlan teslim alacağı alanlar eczanede hasta bazlı ilaç hazırlama alanlarından ayrı olmalıdır. …Yapılan çıkışa dair düzenlenen belge eczanede ilaçları teslim almaya gelen servis sorumlu hemşiresi tarafından veya sorumlu tarafından görevlendirilen hemşire/sağlık personeli (teknisyen vb.) tarafından imzalanıp, eczaneden teslim alınmalıdır”
 

Hükümleri yer almaktadır.

I.      KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
2.   Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; başvuranın talebinin reddi yönündeki öneri, Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.

II.  DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A.  Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
3.     Başvuran hemşirelerin, ilaç almak için eczaneye gönderilmesi uygulamasından vazgeçilmesini talep etmektedir.

4.       İlgili idare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin tetkiki neticesinde, ilgili idare tarafından, hemşirelerin ilaç almak için eczaneye gönderilmesi uygulamasına, hastane idaresi tarafından hasta, çalışan ve ilaç güvenliği açısından değerlendirme yapılarak, ilgili hemşirenin asıl işini aksatmayacak şekilde, Hemşirelik Yönetmeliği, Yataklı Tedavi Kurumlan İşletme Yönetmeliği, Verimlilik Yerinde Değerlendirme Rehberi ve Sağlık Bakanlığı Kamu Hastaneler Birliği Genel Müdürlüğü’nün Hasta Bazlı İlaç Ve Tıbbi Sarf Malzeme Çıkış Talimatı hükümleri uyarınca karar verildiğinin, eczanede, ilaçların, her hasta için ayrı ayrı paketlenerek hazırlandığının, hazırlanan ilaçların servis kutusuna koyularak ilaç kontrol alanına bırakıldığının, tüm servislerin ilaç hazırlama ve teslim saatlerinin belirlendiğinin, bu saatlere göre servislerden hemşirelerin eczaneye geldiğinin ve ilaç kontrol alanında ilaçların doğruluğunu kontrol ettiğinin, ilaç tesliminin, servis hemşiresine, eczacı tarafından eczanede yapıldığının ve teslim formlarının karşılıklı imza ile kayıt altına alındığının ifade edildiği görülmektedir.

5.     Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin 17 nci maddesinin (c) bendinde, servis, için gerekli ilaçların eczaneden alınacağı öngörülmekte, 122’nci maddesinin (b) bendinde, kliniklerde çalışan eczacıların yazılan ilaçları eczaneden teslim alınacağı hükme bağlanmakta, 131’inci maddesinin (f) bendinde, sorumlu servis hemşiresinin, servis eczacısı bulunmadığı hallerde ona ait görevleri yapacağı veya yaptıracağı hüküm altına alınmakta, yukarıda yer verilen, 13.11.2019 tarihinde revize edilen Hasta Bazlı İlaç Ve Tıbbi Sarf Malzeme Çıkışı Talimatının 5.10. maddesinde, ilaçların servis sorumlu hemşiresine ya da idare tarafından görevlendirilen sağlık personeline sayım yapılarak imza karşılığı eczanede teslim edilmesi gerektiği açıklamasına yer verilmekte, 2019 tarihli Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü Verimlilik ve Kalite Uygulamaları Dairesi Başkanlığı Verimlilik Yerinde Değerlendirme Rehberinin l.EH.12.6. maddesinde ise, hasta adına hazırlanmış ilaçların, servislerden gelen sağlık personeline teslim edilirken kayıt altına alınması gerektiği, yapılan çıkışa dair düzenlenen belgenin eczanede ilaçları teslim almaya gelen servis sorumlu hemşiresi tarafından veya sorumlu tarafından görevlendirilen hemşire/sağlık personeli (teknisyen vb.) tarafından imzalanıp, eczaneden teslim alınması gerektiği vurgulanmaktadır.

6.      “Düzenleme yetkisi, idarenin üstlendiği görevleri yerine getirebilmesi için, Anayasa ve kanunlara aykırı olmamak kaydıyla genel ve soyut düzenlemeler yapabilme, genel ve soyut nitelikte normlar koyabilme yetkisidir.” (Prof, Dr. Metin GÜNDAY, 2011, “İdare Hukuku”, İmaj Yayınevi, 10. Baskı, Ankara, ss.223). “İdarenin düzenleme yetkisini kullanarak yapacağı düzenleyici işlemler, dayandıkları üst hukuk kurallarına aykırı olmamak zorundadırlar. Gerçi düzenleyici işlemler, dayandıkları daha üst hukuk kurallarının hükümlerini aynen tekrarlamakla yetinmeyerek yeni bazı hükümler de

taşıyacaklardır. Ancak düzenleyici işlemlerdeki bu yeni hükümlerin, daha üst hukuk kurallarının amacını, kapsamını, konusunu ve sınırlarını aşmaması gerekir.” (M. Günday, age, ss.228).

2.      Danıştay 2. Dairesinin 29.09.2022 tarih, E. 2017/2188, K. 2022/4689 sayılı Kararında “Yönerge, Tebliğ, Genelge, Talimat gibi düzenleyici işlemler; üst normların uygulanmasını göstermek amacıyla ve onlara aykırı hükümler içermemek şartıyla, yine üst normlarda gösterilen usul ve yöntemleri "açıklayıcı" hükümler taşıyan, yeni bir yöntem ve usul getirmeyen; dayanağı olan mevzuatta yer alan hükümler dışında yeni  bir  düzenleme  içermeyen adsız düzenleyici işlemlerdir.  Yönergelerin  ve  buna benzer adsız düzenleyici işlemlerin, Anayasa, yasa, yönetmelik ve hukukun genel ilkelerine aykırı hükümler içermemesi halinde, söz konusu düzenleme yetkisinin kullanılmasına kamu hukuku yönünden herhangi bir engel bulunmamaktadır. Kamu idarelerinin yerine getirmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin en iyi biçimde yürütülmesini sağlamak amacıyla, normlar hiyerarşisine aykırı olmayacak şekilde, gerekli önlemleri almaları gerektiği idare hukuku ilkelerinden olup; kamu hizmetlerinin hangi koşullar altında ve nasıl yürütüleceğini önceden saptamak her zaman mümkün olmadığı için, gelişen durumlara uygun davranmak ve ortaya çıkan ihtiyaçları karşılayabilmek amacıyla gerekli düzenlemeleri yapma hususunda idarelerin takdir yetkisi bulunmaktadır. Bu önlemler arasında, hizmetin bilgi ve deneyim yönünden yetişmiş personel ile yürütülmesi hususu da yer almaktadır. ” ifadelerine yer verildiği görülmektedir.

3.     Somut olayda, her ne kadar başvuran tarafından Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinde, ilaç tesliminin nasıl (kimlik bırakma, imza karşılığı, kart okutma vb.) ve nerde yapılacağının açıkça öngörülmediği iddia edilmekte ise de, anılan Yönetmeliğin 17 nci maddesinin (c) bendi hükmünün lafzından, servis ilaçlarının eczaneden teslim alınacağının açıkça öngörüldüğü anlaşılmakla birlikte, “teslim alma” fillini gerçekleştirecek personele ve teslim alma usulüne ilişkin bir açıklamaya yer verilmediği, anılan Yönetmeliğin 131’inci maddesinin (f) bendinde, servis eczacısının bulunmadığı durumlarda, servis eczacısının görevlerinin sorumlu servis hemşiresi tarafından yapılacağı veya yaptırılacağının hükmepersonel sağlık bağlandığı, 13.11.2019 tarihinde revize edilen Hasta Bazlı İlaç Ve Tıbbi Sarf Malzeme Çıkışı Talimatının 5.10. maddesinde, ilaçların servis sorumlu hemşiresine ya da idare tarafından görevlendirilen sağlık personeline sayım yapılarak imza karşılığı ve eczanede teslim edilmesi gerektiğinin, bir başka deyişle, ilaç tesliminin nerede ve hangi usul ile yapılacağının açıkça düzenlendiği görülmektedir.

4.      Diğer yandan, yukarıda yer verilen Danıştay 2. Dairesinin kararında da belirtildiği üzere, kamu hizmetlerinin hangi koşullar altında ve nasıl yürütüleceğinin önceden saptaması her zaman mümkün olamayacağı için, gelişen durumlara uygun çözümler bulmak ve ortaya çıkan ihtiyaçları karşılayabilmek amacıyla gerekli düzenlemeleri yapma hususunda idarelerin takdir yetkisi bulunmaktadır. Gelişen durumlar karşısında, ilgili idarelerin ifa edilecek hizmeti yerine getirecek personeli belirleme hususunda, “hizmetin bilgi ve deneyim yönünden yetişmiş personel” ile yürütülmesi şeklindeki bir yöntem ile çözüme başvurmasının da, alınacak önlemler arasında bulunduğu her türlü tartışmadan uzaktır. personel sağlık

5.     Bu kapsamda, her ne kadar başvuran tarafından servis ilaçları, eczaneden teslim alarak servise getirecek başkaca personel bulunduğu iddia edilmekte ise de, başvuru konusu uygulamanın yapıldığı hastanede servis eczacısının bulunmaması sebebiyle Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin 131 nci maddesinin

(f) bendi uyarınca, servis eczacısının görevlerinin sorumlu servis hemşiresi tarafından yapılması veya yaptırılması gerektiği, servis eczacısının görevlerinin yaptırılacağı servis sağlık personelleri arasından hemşirelerin görevlendirilmesi işleminin, bu ilaçların doğruluğunun, söz konusu ilaçları, hastalara uygulayacak hemşirelerce kontrol edilmesinin tedavinin etkinliğine katkı sağlayacağı, ayrıca, hemşirelerin, diğer servis sağlık personellerine kıyasla, mesleki bilgi ve deneyim bakımından da daha yetkin olması

hasebiyle ilaçların doğruluğunu kontrol bakımından daha etkili olacağı gerekçeleriyle tesis edildiği, ayrıca, ilaç teslim sürecinin de hemşirelerin asıl görevlerini aksatmayacak şekilde yürütülmekte olduğu, tüm servislerin, ilaç teslim saatlerinin dahi önceden belirlendiği hususları göz önünde bulundurulduğunda, ilgili idarece sahip olunan tekdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri ilkeleri kapsamında kullandığı gibi, Meslek Kanununun amacı ile de bağdaştığı değerlendirilmektedir.

2.     Kurumumuzca yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; yukarıda sözü edilen mevzuat hükümleri ve yargı içtihadı uyarınca, ilgili idarenin başvuranın talebinin reddi yönünde tezahür eden işleminde hukuka ve hakkaniyete aykırı bir durum bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

A.  İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
3.     İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirmede, şikayet başvurusu kapsamında, idarenin, başvurana ilişkin işlemlerle ilgili bilgi ve belgeleri süresi içerisinde ve gerekçeli olarak kurumumuza gönderdiği, bu anlamda “kararların gerekçeli olması” ve “kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi” ilkelerine uygun hareket ettiği ancak, başvuru sahibine verdiği cevapta idari işleme karşı hangi sürede hangi mercie başvurabileceğini göstermediği bu nedenle de karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi ilkesine uymadığı tespit edildiğinden, idarenin bahse konu ilkeye uygun davranması önerilmektedir.

II.    HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
4.     6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup İstanbul İdare Mahkemelerinde yargı yolu açıktır.

III.    KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN REDDİNE;

Kararın, BAŞVURANA ve İSTANBUL İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BAĞCILAR EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİNE tebliğine,

Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.

Şeref MALKOÇ Kamu Başdenetçisi